’Murat teleurgesteld in vaderfiguur Van Wieren’
De 17–jarige Turkse Nederlander Murat die ervan wordt verdacht dinsdag conrector Van Wieren te hebben doodgeschoten, deed dat waarschijnlijk omdat hij teleurgesteld was in de vaderfiguur die hij in Van Wieren zag. Murat komt uit een Turks milieu dat traditioneel gewend is binnen groepen zelf zaken op te lossen, waarbij geweld niet wordt geschuwd. Dat veronderstelt Dick Koopman van de Universiteit Leiden donderdag naar aanleiding van de schietpartij in de Haagse school.
Volgens Koopman, docent Turks en kenner van de Turkse cultuur, is het niet eenvoudig iets in algemene zin over de daad van Murat te zeggen. „Er spelen in dit geval persoonlijke motieven mee. Murat is daarom geen exponent van de Turkse cultuur in Nederland", aldus Koopman.
Volgens hem heeft Nederland een oververtegenwoordiging van Turkse groepen die gewend zijn alles in eigen kring te regelen. Het zijn familieclans met een strenge discipline en een lage geweldsdrempel. Dat we zoveel van die specifieke groepscultuur hebben is onze eigen schuld, vindt Koopman. Het zijn mensen van het Turkse platteland die Nederland in de jaren zestig heeft geworven om als gastarbeider naar Nederland te komen.
„De kinderen hebben pakweg van hun zevende tot hun tiende veel vrijheid. Maar daarna moeten ze een keurig mannetje worden. Om dat te bereiken is het gebruik van geweld binnen de groep niet uitgesloten. Slaan is heel normaal", aldus Koopman. Als de 17–jarige Murat in zo’n omgeving groot is geworden, is zijn gedrag wellicht verklaarbaar. Maar in zijn geval speelde er meer, zegt Koopman.
Volgens de Leidse docent zit Murat’s vader in de gevangenis en had hij problemen met zijn moeder. Vandaar dat hij onder toezicht stond van een voogd. In conrector Van Wieren zag Murat een alternatief vaderfiguur. Die schond echter zijn vertrouwen op het moment dat langdurige schorsing dreigde. „Als in de Turkse groepen het vertrouwen wordt geschonden, dan heeft dat consequenties. Murat voelde zich waarschijnlijk verraden en binnen het denkpatroon van de groep is dat onacceptabel."
Koopman stelt dat veel geweldsdelicten in de Turkse gemeenschap vaak ten onrechte als eerwraak of bloedwraak worden betiteld. Volgens hem zijn deze delicten vaker het gevolg van de groepscultuur waarbinnen andere grenzen en regels gelden. Dat zou kunnen verklaren dat Murat zijn boosheid op van Wieren deze week zo extreem ventileerde met een drama als gevolg.