Commentaar: Banden aanhalen met SP en GroenLinks levert PvdA weinig op
Op de ledenraad die de PvdA zaterdag belegde, sloeg al snel de verwarring toe. Aanleiding was het pleidooi van de jongerenafdeling van de sociaaldemocraten om een lijstverbinding aan te gaan met de SP en GroenLinks; partijen die in tijden van kommer en kwel binnen de PvdA vaak worden gezien als bondgenoten. Vanuit de SP werd al snel in herinnering gebracht dat de PvdA in de Eerste Kamer recent het voortouw had genomen om voor Senaatsverkiezingen geen lijstverbindingen meer toe te staan. PvdA-minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) twitterde de benodigde verheldering: het voorstel had geen betrekking op de Eerste Kamerverkiezingen, maar op die voor de Provinciale Staten. En daar zijn lijstverbindingen wel toegestaan.
Op dus naar een hernieuwde samenwerking op links? Het is de jongerenafdeling van de PvdA mogelijk onbekend, maar het vóór de verkiezingen sluiten van een verbond met linkse geestverwanten leverde hun partij in het verleden lang niet altijd voordeel op. De stelling is zelfs verdedigbaar dat die vormen van vroegtijdig samenwerken die het meest intensief waren achteraf het meest contraproductief hebben gewerkt.
Wat de linkse partijen na de verkiezingen van 1972 wilden, was zeer concreet. Zo concreet dat de blauwdruk voor een coalitieakkoord, Keerpunt ’72, al klaar lag. Uitgerekend dat akkoord dreef echter een wig tussen de PvdA en de confessionele partijen waarop links na de stembusstrijd moest terugvallen om de benodigde meerderheid in het parlement veilig te stellen. Na de daaropvolgende verkiezingen in 1977 was de PvdA alweer regeringspartner af.
Het behoeft eigenlijk geen nader betoog dat ook anno 2014 een flirt met SP en GroenLinks het tij voor de PvdA zeker niet zal keren. Bij de SP lijkt de rek eruit, al was het alleen maar omdat het gebrek aan charisma en dossierkennis partijleider Roemer tijdens de grote debatten in de Tweede Kamer hoe langer hoe meer parten lijkt te gaan spelen. GroenLinkspartijleider Van Ojik heeft de rust in zijn achterban weliswaar knap hersteld, maar lijkt consolidatie vooralsnog te prefereren boven groei. Nu investeren in hernieuwde samenwerking brengt het behalen van een linkse meerderheid bij de komende verkiezingen dan ook geen stap dichterbij.
Door te kiezen voor deze strategie zou de PvdA zich wel de mogelijkheid ontnemen de verkiezingen in te gaan met het onder Samsom weer opgebouwde profiel van betrouwbare bestuurspartij. Vaststaat verder dat het de verhoudingen tussen de coalitiepartners VVD en PvdA zeker geen goed zou doen wanneer de PvdA ervoor zou kiezen vanaf nu meer en meer te gaan lonken naar links. Die koers kan de slagvaardigheid van het kabinet alleen maar belemmeren, en dat in een tijd waarin de behoefte aan daadkracht van het kabinet groter is dan ooit.
Samengevat, het voor de eigen partij te verwachten electorale succes is beperkt en het landsbelang is zeker niet gediend met de koers die de PvdA-jongerenafdeling zaterdag bepleitte. Lonken naar links is goed wanneer de campagnetijd is aangebroken. Nu even niet.
