De regen komt met bakken uit de hemel als de familie zich zaterdagmorgen stipt om half negen meldt in de boomgaard van Gert-Jan en Aleida Flikweert. Achttien mannen en vrouwen, jongens en meiden, in de leeftijd van 14 tot 73 jaar. De meesten komen uit de omgeving van Ede en hebben er al een stevige autorit op zitten.

De stemming is uitstekend, ondanks het vroege tijdstip en het natte weer. Flikweert heeft het materiaal al klaargezet en vol goede moed steken de nieuwbakken fruitplukkers de handen uit de mouwen. Aan het eind van de middag hebben ze met elkaar 13.000 kilo appels en peren geoogst. Niet slecht voor amateurs.

Flikweert schat dat de spontane actie –aangezwengeld door schoonzus Anneke Kooistra– hem zeker 1000 euro heeft bespaard. „Dat is zonder meer welkom. De pluk is onze grootste kostenpost. Vier weken lang heb ik een vaste ploeg van een kleine twintig mensen aan het werk. Het bruto-uurloon ligt op ongeveer 13 euro.”

De familie Flikweert teelt 10 hectare appels en peren, voornamelijk van de rassen elstar en conference. Een deel van de oogst is bestemd voor verkoop in de eigen boerderijwinkel, waar Aleida de scepter zwaait. Verreweg het meeste fruit wordt voorlopig opgeslagen in speciale bewaarcellen bij handelsbedrijf Vogelaar-Vredehof in Krabbendijke. In de loop van het seizoen vinden de appels en peren van Flikweert hun weg naar onder meer de supermarkten van Albert Heijn.

Dit jaar zijn de vooruitzichten somber. De prijzen die telers voor hun fruit ontvangen staan fors onder druk als gevolg van de boycot die Rusland vorige maand instelde op Europees voedsel – een reactie op de westerse sancties vanwege Poetins bemoeienis met buurland Oekraïne.

De Russen zijn de laatste jaren een belangrijke klant van Nederlandse en Belgische peren geworden. „Ongeveer 40 procent van de conference gaat naar Rusland” weet Flikweert. Handelaren moeten nu op zoek naar andere afzetmarkten. China, dat dit jaar voor het eerst zijn grens voor Nederlandse peren heeft geopend, biedt nog te weinig soelaas. „Die markt moet nog opgebouwd”, zegt Flikweert.

Peren die niet de bewaring in gaan, brengen momenteel –afhankelijk van de kwaliteit en de maat– tussen de 20 en de 30 cent per kilo op en de trend gaat omlaag. Ter vergelijking: vorig jaar deed de conference gemiddeld 60 cent. Om alle kosten goed te maken is een prijs van 25 tot 30 cent echt de ondergrens, weet de fruitteler.

Ook de appelprijzen zijn mager. Nederlandse appels gingen weliswaar weinig naar Rusland, maar Poolse appels des te meer. De Polen proberen hun oogst nu binnen Europa kwijt te raken. Extra concurrentie dus voor het Nederlandse fruit. Elstarappels brengen nu 20 tot 30 cent op, tegen 45 tot 50 cent vorig jaar.

De Europese Commissie heeft voorlopig 125 miljoen euro vrijgemaakt om overtollige groente en fruit uit de markt te halen. Nederlandse telers kunnen zich sinds anderhalve week voor deze zogenoemde interventie aanmelden. Hun product gaat dan naar de voedselbank of wordt vernietigd, of ze besluiten het niet te oogsten. Flikweert is dat niet van plan. „Voor bederfelijke producten zoals tomaten en komkommers kan het een uitkomst zijn maar wij kunnen ons fruit maandenlang bewaren.”

Zelden hingen er zulke mooie peren aan de bomen als dit jaar. Flikweert kan het niet over zijn hart krijgen om die te laten hangen. „Daar ben ik te veel teler voor. Het hele jaar doe je je best. Ik wacht liever af wat de prijs later in het seizoen doet. Misschien gebeurt er een wonder en wordt de boycot opgeheven”, zegt hij.

De fruitteler kent ook geen collega’s die aan de opkoopregeling meedoen. Niet alleen vanwege de prijs („ik heb gehoord dat je 16 cent krijgt voor de peren”) maar ook omdat het niet goed is voor de grond. „Die wordt als het ware leeggezogen door die vruchten.”

Binnenkort verwacht Flikweert nog een groep vrijwilligers. Net als elk jaar komt een groep leden van de gereformeerde gemeente uit het dorp een dagje plukken. Het geld dat zij verdienen maakt Flikweert echter gewoon over naar de rekening van de kerk, boycot of geen boycot.