Dat schrijven Robert van Putten en Wouter Beekers, onderzoekers bij het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie, in hun vanmiddag op het Christelijk-Sociaal Congres te Doorn gepresenteerde studie ”Coöperatiemaatschappij. Solidariteit organiseren in de eenentwintigste eeuw”.

Burgerparticipatie lijkt een instrument geworden om bezuinigingen op te vangen en toch de verzorgingsstaat overeind te houden, constateren de auteurs.

Een goede samenleving is volgens hen niet het werk van een overheid of van individuen, maar van mensen, gemeenschappen, organisaties en overheid samen.

De overheid staat niet tegenover de samenleving, maar is een van de aan elkaar gelijkwaardige maatschappelijke verbanden.

Wel dient de overheid een bescheiden plaats in te nemen, de samenleving niet te overwoekeren met haar regels en wensen. „Een principieel afscheid van het maakbaarheidsdenken is nodig.”

De samenleving wordt „overvraagd en heeft rust nodig”, stelt de studie. Burgers en professionals moeten de ruimte krijgen om hun verantwoordelijkheid te nemen en zich aan elkaar te verbinden. Er is ook behoefte aan nieuwe vormen van participatie.

Van Putten en Beekers reiken daartoe concrete beleidssuggesties aan. Ze stellen voor om burgers en maatschappelijke organisaties de mogelijkheid te geven om publieke taken (zoals afvalinzameling of het runnen van een buurthuis) van de overheid over te nemen.

Burgers zouden ook meer zeggenschap moeten krijgen over hun zorgverlening en gemakkelijker kleine woon- of zorgcoöperaties moeten kunnen vormen.

Mensen zouden daarnaast bijvoorbeeld meer zeggenschap moeten krijgen over de besteding van belastinggeld in hun buurt.

De studie pleit verder voor sociaal ondernemerschap: bij aanbestedingen moet de overheid ook rekening houden met de maatschappelijke waarde die ondernemingen toevoegen.