Ook Syrië heeft een voorwaarde vooraf. De Syrische staatskrant al-Thawra schreef zaterdag in een commentaar dat het land wil dat de onderhandelingen met Israël worden gestart vanaf het punt waarop zij in januari 2000 werden afgebroken. Israël was toen onder de regering van Ehud Barak bereid zich terug te trekken van de Golan, de hoogvlakte die Jeruzalem in de Zesdaagse Oorlog van 1967 op Syrië veroverde. Maar de landen konden het niet eens worden over de precieze ligging van de grens.

Tot nu toe hebben de Israëliërs Assads ouvertures verworpen. Syrië steunt namelijk de sjiitische Hezbollah-beweging in Libanon. Deze militie oefent militaire controle uit op het zuiden van Libanon. Af en toe komt het tot een gewapend treffen tussen Hezbollah en het Israëlische leger. De organisatie wordt tevens verantwoordelijk gehouden voor de ontvoering van drie Israëlische soldaten en een zakenman. Hezbollah zou bovendien inmiddels raketten hebben die Israël tientallen kilometers kunnen binnendringen. Syrië biedt daarnaast onderdak aan Palestijnse terreurgroepen.

Israëlische media melden dat ook de Amerikanen vinden dat Israël zich niet moest haasten de besprekingen met Damascus te hervatten. De nationale veiligheidsadviseur, Condoleezza Rice, zei vrijdag in het Witte Huis tegen verslaggevers dat haar land met Syrië een aantal zaken wil bespreken, „inclusief de steun van Damascus aan het terrorisme, in het bijzonder aan Hezbollah en Hamas.”

De Amerikaanse president George Bush keurde vorige maand de wet ”Syrische rekenschap en Libanees soevereiniteitsherstel” goed. Deze beschuldigt Syrië ervan de Palestijnse terreurgroepen de handen boven het hoofd te houden. De wet bepaalt dat Syrië zijn 20.000 soldaten uit Libanon dient terug te treken en ervoor moet zorgen dat de grens tussen Syrië en Irak wordt gesloten. Als Syrië deze Amerikaanse eisen niet inwilligt, dient president Bush Syrië diplomatieke en economische sancties op te leggen.

Politici in Jeruzalem geloven dat Assad vooral spreekt over heropening van de vredesonderhandelingen om de Amerikanen gunstig te stemmen. Syrië is op het ogenblik geïsoleerd. In Irak bevinden zich Amerikanen, in het zuiden ligt het gematigde Jordanië, in het zuidoosten aartsvijand Israël en in het noorden Turkije, dat uitstekende betrekkingen met Israël onderhoudt. Alleen buurland Libanon is pro-Syrisch, maar dat is omdat Syrië daar zelf de dienst uitmaakt.

De Israëlische minister van Defensie, Shaul Mofaz, suggereerde dat de gearresteerde Iraakse dictator Saddam Hussein tijdens zijn verhoor kan toegeven dat Syrië de Iraakse massavernietigingswapens heeft verstopt. Hij zei dat Assad een dialoog met Israël wil beginnen om hem uit de problemen te helpen.

De enige afwijkende stem in het Israëlische kabinet is die van Shinui-leider Yosef Lapid. De minister van Justitie meent dat de weigering van Jeruzalem om het gesprek met de Syriërs te heropenen, de reputatie van zijn land geen goed zal doen. „Opnieuw lopen wij het gevaar de slag om de wereldopinie te verliezen, want de indruk wordt gewekt dat wij proberen de onderhandelingen met de Syriërs te vermijden.” De regering moet volgens hem duidelijk zeggen dat zij voor de vredesbesprekingen is en pas daarna eisen dat Syrië de steun aan het terrorisme staakt.

Syrië heeft geen begrip voor Israëls voorbehoud. „Vrede is van vitaal belang voor de regio. Het zou verkeerd zijn meer tijd te verspillen aan allerlei soorten excuses”, aldus het blad al-Thawra. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Silvan Shalom, zei gisteren overigens dat zijn ministerie enkele maanden geleden al geheime contacten met Syrië heeft gehad. Deze werden echter afgebroken nadat nieuws daarover uitlekte naar de pers. Damascus ontkent dat er geheim overleg heeft plaatsgevonden.

In het verleden stelde Israël aan Syrië niet de eis om de terreurorganisaties te ontmantelen alvorens vredesbesprekingen te beginnen. De honderden Israëlische doden bij Palestijnse terreuraanslagen hebben de mening van de Israëliërs doen veranderen. Bovendien heeft Israël nu een door Likud en niet door de Arbeiderspartij geleide regering. Likud staat afwijzend tegenover de Syrische eis van volledige terugtrekking van de Golan.