Crowdfunding gold een tijdlang als dé haarlemmerolie voor bedrijven en innovatieprojecten met financieringsproblemen. Die hype is inmiddels voorbij; ook crowdfunding blijkt voor bedrijven geen poort naar gratis geld. Maar voor sociale projecten, zoals Crowdfunding VoorNatuur, is de manier van geld ophalen bij uitstek geschikt.

„Natuur bindt van zichzelf al liefhebbers. Een prachtig, breed onderwerp dat veel mensen in het hart raakt”, zegt projectleider Francien Knorringa over het succes van natuurcrowdfunding. „Lid zijn van een natuurvereniging is goed, maar ook heel diffuus. Dit is heel concreet: je weet precies waar je geld voor is gebruikt.”

En dat is de sleutel voor crowdfunding in het internettijdperk, zegt Lex van Teeffelen, lector bedrijfsoverdracht en innovatie aan de Hogeschool Utrecht. Hij is betrokken bij het Nationaal Crowdfunding Onderzoek, dat dit jaar voor de tweede keer wordt uitgevoerd. „Crowdfunding bestaat al millennia. Ziekenhuizen, scholen en universiteiten zijn door crowdfunding van de grond gekomen. Maar dankzij internet is crowdfunding nu makkelijk zichtbaar en is het eenvoudig om een bijdrage te leveren. Die zichtbaarheid werkt echter twee kanten op: mensen willen meteen zien of hun geld goed is besteed.”

Van Teeffelen schrijft het succes van Crowdfunding VoorNatuur dan ook mede toe aan het feit dat het om kleinere, behapbare projecten gaat. „Kleine projecten zijn in het voordeel, omdat je in korte tijd concreet resultaat kunt laten zien. Op het moment dat je dát kunt, is het tijd om meteen een grotere campagne te beginnen. Als de mensen weten dat hun geld goed is besteed, hebben ze misschien iets meer geduld.”

„Het geeft een prettig gevoel dat je weet waar je geld naartoe gaat en dat je kunt zien hoe je het verschil hebt gemaakt”, aldus Knorringa. „Natuur is ook iets persoonlijks en je kunt op deze manier zelf kiezen hoe je jóúw natuur helpt.” Ze ziet ook dat het succes van crowdfunding niet ophoudt bij de ruim 50.000 euro die in korte tijd is overgemaakt. „Het project voor een boomkikkerreservaat bij Enschede heeft mensen ook echt, samengebracht. Er is door de ‘funders’ een werkgroep opgericht, die in actie komt om dat reservaat gestalte te geven.”

Het gevoel bij een gemeenschap te horen, is een van de sterke punten van crowdfunding, zegt Van Teeffelen. „Er zijn twee drijfveren: een financiële en een sociale. Het goededoelenpotentieel is in Nederland gigantisch. We geven jaarlijks 6 miljard euro aan goede doelen, zes keer meer dan private financiers in bedrijven steken. Dus het sociale aspect weegt zwaar in Nederland. Je ziet ook dat de directe omgeving van een project het meest financiert. Niet alleen in Nederland, trouwens. In de Verenigde Staten werd er in één dag 1 miljoen dollar opgehaald voor het vernieuwen van het riool in een woonwijk.”

En zo voelen Nederlanders zich betrokken bij concrete, lokale projecten zoals het boomkikkerreservaat in Twente, het onderhouden van mooie broedplaatsen voor de kluut bij Amerongen, een vlinder- en bijenparadijs in de Flevopolder, het redden van de vliegden en de jeneverbes bij Zeist en het behoud van een zandplaat als pleisterplaats voor vogels en zeehonden in de Oosterschelde. Francien Knorringa: „Er is geen directere manier om met geld iets voor de natuur te doen.”