Einde van Franse dorp ”De dood aan de Joden” lijkt nabij
APELDOORN. Twee huizen en een boerderij: dat is het Franse gehucht La Mort aux Juifs (De dood aan de Joden). De buurtschap stond deze week echter in het middelpunt van de belangstelling nadat een Joodse organisatie om naamsverandering heeft gevraagd.
Het gehucht heeft niet eens plaatsnaamborden, maar op de Franse landkaart staat het toch echt: La Mort aux Juifs. Het maakt deel uit van de gemeente Courtemaux, op zo’n 100 kilometer van de hoofdstad Parijs. De nederzetting heet al sinds mensenheugenis zo, mogelijk zelfs al sinds de elfde eeuw. Joden in Frankrijk leden toen onder aan de kruistochten gelinkte pogroms.
Het Amerikaans-Joodse Simon Wiesenthalcentrum stuurde deze week een brief aan de Franse minister van Binnenlandse Zaken met het dringende verzoek de naam te wijzigen. Het centrum liet weten „gechoqueerd” te zijn door de ontdekking dat het gehucht zeventig jaar na de Tweede Wereldoorlog nog steeds dezelfde naam draagt.
In Frankrijk is alleen de gemeente bevoegd een naam te wijzigen en die had daar vooralsnog geen oren naar. Marie-Elizabeth Secretand, plaatsvervangend burgemeester van Courtemaux (289 inwoners), noemde het verzoek eerder deze week zelfs „ridicuul.” „Die naam heeft altijd bestaan. Niemand wenst dat de Joden toe, uiteraard.” Ze wees erop dat een dergelijk verzoek in 1992 al eens in de gemeenteraad was behandeld, maar toen negatief was beantwoord.
Sommige critici wezen er bovendien op dat de dorpsnaam begint met het lidwoord ”la”. Strikt genomen heet het dorp dan ook niet ”Dood aan de Joden”, zoals veel media het vertaalden, maar ”De dood aan de Joden”. Het zou, zo was de redenering, dus ook een algemene beschrijving kunnen zijn van iets wat er ooit heeft plaatsgevonden.
Maar nu lijkt er toch beweging in de zaak te komen. De kwestie zou voor de eerstevolgende gemeenteraadsvergadering in september op de agenda zijn gezet „Dan gaan we dit probleem aanpakken en een nieuwe naam zoeken voor het gehucht”, zei tweede adjunct-burgemeester Serge Montagne van Courtemaux tegenover de krant La République du Centre.
Een bestuurder van de dichtstbijzijnde stad Montargis in het departement Loiret bevestigde tegenover het persbureau AFP bovendien dat de burgemeester van Courtemaux het probleem aan de orde gaat stellen.
Inwoners van La Mort aux Juifs zouden de plaatsnaamborden bij de vorige discussie in 1992 al hebben verwijderd en het dorp sindsdien La Mare aus Geais noemen.
In mei wijzigde het Spaanse dorp Castrillo Matajudios (Fort Dood Joden) na een referendum al zijn naam in Mota de Judios (Heuvel van de Joden).