Het is rustig in vertrekhal 2. Tussen de winkeltjes valt de collectezuil nauwelijks op. Sinds 1991 kunnen reizigers hun overgebleven vreemde valuta deponeren in een twintigtal inzamelpunten op de nationale luchthaven. Ieder jaar kiest Schiphol een ander doel voor de opbrengst en krijgen de zuilen een nieuw uiterlijk. De bussen achter de paspoortcontrole worden wekelijks geleegd. Muntgeld overheerst, maar ook biljetten komen regelmatig voor. Soms is dat ook niet verwonderlijk. Uit de stapel steekt een biljet met een 1 gevolgd door zes nullen. Munten hebben in dat land geen functie.

Dat alle kleine beetjes helpen, laat het resultaat over 2003 zien. Het Nelson Mandela Children’s Fund kan 130.000 euro op de bankrekening bijschrijven. Dit jaar is de opbrengst bestemd voor War Trauma Foundation. Deze stichting, onder voorzitterschap van ex-topman van Unilever Morris Tabaksblat, is in 1997 opgericht met het doel om behandeling van oorlogstrauma’s mogelijk te maken, waar ook ter wereld.

Plotseling verschijnt Cerfontaine samen met Tabaksblat bij de zuil. Knipperend tegen het flitslicht geven beiden elkaar de hand. De symbolische ’overhandiging’ van de collectezuilen is een feit. Schiphol-directeur Cerfontaine: „Morris, ik verwacht dat de collecte dit jaar veel oplevert. We gaan meer passagiers vervoeren en de economie trekt aan dus ik heb goede hoop dat ik je volgend jaar een mooi bedrag kan overhandigen.”

De topmannen willen een eerste bankbiljet in de zuil laten glijden. Een gleuf blijkt niet te vinden. De vierkante openingen zijn onduidelijk aangegeven, zo oordelen de heren. Cerfontaine heeft de oplossing. „We plakken een aantal stickers met bankbiljetten erop die verwijzen naar de openingen. Dan moet het goed gaan.”

Cerfontaine drukt vervolgens Neelie Kroes de hand. Zij neemt het geld voor het Nelson Mandela Children’s Fund in ontvangst. Cerfontaine steekt zijn waardering voor de Zuid-Afrikaan niet onder stoelen of banken. „Deze man mogen we heel graag.”

Kroes legt uit welke bestemming het geld krijgt. „Er lopen verschillende projecten onder de Zuid-Afrikaanse jeugd. Je kunt denken aan jonge prostituees. We willen deze meisjes van 13 of 14 jaar oud een nieuwe kans geven. Voorlichting speelt een belangrijke rol om het aantal aids-slachtoffertjes terug te dringen.”

De opbrengst van de inzamelingsactie van 2003 is beduidend lager dan die van voorgaande jaren. Amnesty International streek in het recordjaar 2001 ruim 272.000 euro op. De 130.000 euro van het afgelopen jaar steekt daar schril bij af. Cerfontaine: „Het blijft een substantieel bedrag. De daling is ingezet na de invoering van de euro. Passagiers houden minder onbruikbare valuta over na een buitenlandse reis.”

Schiphol kiest dit jaar voor War Trauma Foundation omdat de stichting zich inzet voor kinderen die beschadigd zijn door oorlogsgeweld. Volgens de president-directeur is dat het belangrijkste criterium. „We willen graag iets doen voor kwetsbare kinderen. Behalve de collecte hebben wij een collega gedetacheerd bij een project van de stichting.”

Schiphol voert geen actie om de collecte te promoten. Cerfontaine: „Mensen komen overal vandaan, dus het is lastig om hen allemaal te bereiken.”

Toch blijkt meer bekendheid geen overbodige luxe. Op enkele meters afstand volgt Marian Breman uit Amsterdam de ceremonie. „Ik zie de zuilen voor het eerst. Het is mij niet duidelijk wat de relatie tussen de zuilen en Schiphol is. Het is allemaal een beetje vaag.”

Ook André Heerland kent de zuilen niet. De Hoofddorper reist vijf keer per jaar naar Zuid-Amerika of Afrika. „De collecte is me nog nooit opgevallen. Het is wel een goed idee. Ik heb thuis nog een zakje met kleingeld liggen, dat zal ik de volgende keer meenemen. Biljetten houd ik zelf, want die kan ik opnieuw gebruiken bij een volgende reis.”