Dat blijkt uit het onderzoek van Berenschot naar de staat van de klokkenluiders in Nederland. Slechts 7 procent van de ambtenaren zegt het bestaan van de raad wel te kennen.

Reden voor Berenschot het ministerie van Binnenlandse Zaken te adviseren „een gedegen bezinning op rol en positie” van de Onderzoeksraad te houden.

Volgens Harm Brouwer, voorzitter van de Onderzoeksraad Integriteit Overheid en voormalig voorzitter van het college van procureurs-generaal, is die onbekendheid onder meer te wijten aan het ontbreken van de formele status van de raad. Omdat het overheidsmeldpunt voor klokkenluiders nog in de opbouwfase verkeerde, is bewust niet eerder werk gemaakt van een campagne ter vergroting van de naamsbekendheid onder ambtenaren van rijk, provincies, gemeenten en waterschappen.

„We wilden geen verwachtingen wekken voordat het bouwwerk was afgerond en we vertrouwen hadden in de werking ervan. We hebben eerst kennis en kunde in huis moeten halen”, aldus Brouwer. „Ik zeg dat niet als verdediging, maar als verklaring. De onderzoekers hebben op het punt van onbekendheid gelijk.”

Brouwer zegt niet tegen een heroverweging van zijn organisatie te zijn. Wel meent hij dat de raad sinds 2012 bezig is geweest om deze vanaf de onderste steen op te bouwen. „We willen tenslotte één loket waar misstanden bij de overheid worden onderzocht. Dat hebben we inmiddels grotendeels bereikt. Geef ons ook de tijd om ons te bewijzen.”

Twee onderzoeken zijn volgens hem inmiddels ter hand genomen. Als het aan hem ligt, wordt dat aantal gestaag uitgebreid. Een ander onderzoek is afgerond en gepubliceerd. Voor het overige is er geadviseerd en bemiddeld bij vermeende misstanden.

Toch zegt Brouwer niet blind te zijn voor de omstandigheden. Het wetsvoorstel van SP-kamerlid Ronald van Raak voor het instellen van een Huis voor Klokkenluiders is aangehouden in de Eerste Kamer, die om aanpassingen heeft gevraagd. Dit Huis voor Klokkenluiders zou moeten worden ondergebracht bij de Nationale Ombudsman en onderzoek mogen doen naar misstanden in zowel de publieke als private sector.

„Het is een politieke keuze hoe dat afloopt. Ik kan met enkele aanpassingen goed met dat wetsvoorstel leven”, zegt Brouwer. Hij wil niet koste wat het kost vasthouden aan zijn - nog onbekende - onderzoeksraad. „Het heeft geen zin om onnodige dubbelingen in stand te houden.”