De dam voorziet honderdduizenden inwoners van Mosul van elektriciteit. Door het openstellen van de dam zou IS grote steden onder water kunnen laten lopen.

Ook overmeesterde IS, het vroegere ISIS, meerdere plaatsen in Noord-Irak en twee nabijgelegen olievelden. Het is de eerste grote overwinning op Koerdische strijders die de controle hebben in het gebied, zeiden ooggetuigen zondag. Er zouden vijftien Koerdische strijders zijn omgekomen.

IS zou onder meer de plaatsen Zumar en Sinjar onder de voet hebben gelopen. De gewapende strijders overvielen Zumar vanuit drie richtingen op pick-uptrucks. Later hesen ze zoals gebruikelijk hun eigen vlag op meerdere overheidsgebouwen. Naar eigen zeggen heeft IS al dertien dorpen in het gebied veroverd.

De gevechten in Zumar en Sinjar braken zaterdag uit. Twee inwoners van de steden, die uit angst voor vergelding alleen anoniem wilden praten, bevestigden tegenover persbureau AP dat hun steden zijn ingenomen. Volgens een van hen hebben de extremisten ereplaatsen van sjiieten en yazidi’s vernield. Yazidi’s zijn een Koerdisch sprekende religieuze minderheid.

Duizenden inwoners zijn de steden ontvlucht en proberen de nabijgelegen autonome Koerdische regio te bereiken. Tienduizenden vluchtelingen bevinden zich op een nabijgelegen berg maar zijn door de extremisten omsingeld, zei de missie van de Verenigde Naties in Irak, Unami.

De Koerdische strijdkrachten gingen in het begin van het offensief niet de strijd aan met de soennitische extremisten, maar drongen wel overwegend Koerdische gebieden binnen om hen te beschermen. Later kwam het op verschillende plaatsen in het noorden wel tot confrontaties met de extremisten.

De speciale VN-gezant in Irak, Nickoaly Mladenov, zei zondag dat er zich in Sinjar een „humanitaire tragedie voltrekt.” „De VN hebben grote zorgen over de veiligheid van de inwoners”, zei hij.

De IS-strijders zouden ook twee kleine olievelden bij Zumar hebben ingenomen. De velden liggen in de buurt van de oliepijpleiding tussen Irak en Turkije. IS heeft inmiddels vier olievelden tot zijn beschikking, waarmee de terreurgroep zijn strijd kan financieren. De VN verboden onlangs in olie te handelen met de milities.

IS en verwante gewapende groepen hebben de afgelopen weken verscheidene steden en gebieden in het noorden en westen van Irak veroverd, waar ze dood en verderf zaaien. Ze stichtten eind juni een kalifaat (soort islamitische heilstaat) in delen van Irak en Syrië. Ze verdrijven sjiitische en christelijke minderheden uit de gebieden waar ze de scepter zwaaien.