Commentaar: Staatsmannen regeren gewoon, blind voor uitkomsten peilingen
Het moet voor de coalitiepartijen een mooi bericht zijn geweest. Een peiling onder de Nederlandse bevolking wijst uit dat de manier waarop de regering omgegaan is met de trieste nasleep van rampvlucht MH17, waarbij 196 Nederlanders omkwamen, bijzonder positief beoordeeld wordt. Voor het eerst sinds zijn aantreden krijgt het kabinet van de ondervraagden een krappe voldoende. Premier Rutte en minister Timmermans krijgen een hoge tot zeer hoge waardering.
We hebben het dan over een regering waarvan politieke analisten herhaaldelijk verklaarden dat ze uitgeregeerd is. In de opiniepeilingen kelderde de steun voor de regeringspartijen VVD en PvdA. In de Eerste Kamer heeft de regering geen meerderheid en wordt er gewerkt met deelakkoorden, afgesloten met vooral de „constructieve” oppositiepartijen D66, CU en SGP.
Het kon de kiezer en veel Haagse journalisten allemaal niet echt bekoren. „Houtje-touwtjekabinet”, „plakbandcoalitie”; het zijn zomaar twee termen die gebruikt werden. Tussentijdse verkiezingen leken slechts een kwestie van tijd.
En toen was daar die afschuwelijke 17e juli 2014. Rampvlucht MH17 zette Nederland met een schok stil. Ineens ging het op het Haagse Binnenhof niet meer over de economie, maar over het repatriëren van omgekomen landgenoten. Voorzichtig zette premier Rutte zijn prioriteiten uiteen: terugbrengen van de omgekomen mensen, onderzoek doen naar de oorzaak van de ramp en gerechtigheid voor de nabestaanden door de berechting van de daders. De lachende premier was ineens staatsman geworden.
Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Timmermans, deed tijdens een toespraak in de Veiligheidsraad van de VN iets wat zelden gebeurt. Hij liet emoties zien en sprak de afgevaardigden aan op hun mens-zijn. De reacties waren louter positief.
En zo kon het gebeuren dat het flink bekritiseerde kabinet nu ineens gewaardeerd wordt door het volk. De politieke verschillen lijken voor even vergeten, de rijen sluiten zich.
Dat is niet ongewoon. Een volk in rouw heeft geen zin meer om elkaar op politieke zaken de maat te nemen. Door de vliegtuigramp lijkt alles waar we druk mee waren ineens onbelangrijk.
De uitkomsten van de enquête waren te verwachten. Maar ze hebben ook iets griezeligs. Terecht wordt de regering positief beoordeeld op haar optreden inzake de vliegramp. Maar wat is de volksgunst een ongelooflijk wankel bezit. Eén verkeerde opmerking van de premier, één verkeerde beslissing van de ministerraad en de peilingen kunnen er weer anders uitzien. Want een regering die op allerlei terreinen impopulaire maatregelen moet nemen, doet het bij veel mensen eigenlijk nooit goed. Dat is de prijs die je betaalt voor regeren als er niets te verdelen valt, maar als er bijna alleen maar bezuinigingen moeten worden doorgevoerd.
Echte staatsmannen doen in tijden als deze gewoon dat wat gedaan moet worden. Blind voor de uitkomst van welke peiling dan ook.
Het zou winst zijn als ze dat straks, als het regeren weer ‘gewoon’ regeren wordt, ook doen.