De OV-chipkaart is sinds 9 juli de vervanger van het papieren treinkaartje. Na enkele weken blijkt dat het een kaart is met hinderlijke weeffouten. De klachtenstroom bij de Consumentbond staat inmiddels op ruim 1700 meldingen en ook bij het OV-Bureau zijn klachten over de kaart binnengekomen.

Een greep uit de klachten. De aanschaf van een chipkaart en het minimumtegoed vereisen een investering van 27,50 euro. Velen vinden dit te hoog, zeker als er met meerdere personen gereisd wordt. De samenreiskorting is nodeloos ingewikkeld geworden. Deze moet per vervoerder en per reis op de kaart gezet worden. Bij een retour of wisselen van vervoerder moeten dus alle handelingen opnieuw. Vooraf via internet regelen is niet mogelijk. De opwaardering van tweede naar eerste klas is eveneens omslachtig, evenals de vrijekeuzedagen.

Voor een aantal reizigers gaat de treinreis langer duren omdat zij de trein uit moeten om tussendoor uit en opnieuw in te checken. Vooral vanaf 1 september rond negen uur gaat dit spelen. Reizigers konden voorheen twee kaartjes kopen: één tegen niet-gereduceerd tarief tot aan het eerste station na negen uur, en een gereduceerd kaartje voor de verdere reis. Nu moet je in alle gevallen de trein verlaten en kost dat in veel gevallen extra reistijd. Het alternatief is om de hele reis (of tot aan een overstap) het volle tarief te betalen.

In een aantal gevallen is de reis ook duurder, bijvoorbeeld als er onderweg een tussenstop wordt gemaakt die langer duurt dan 35 minuten. Het vervolg van de reis geldt dan als een nieuwe reis, met de bijbehorende dure aanvangskilometers. Onterecht afgeschreven geld terugvragen is ingewikkeld, bijvoorbeeld als er bij een verkeerde vervoerder is ingecheckt. Op Zutphen zijn drie vervoerders actief: Arriva, NS en Syntus.

Afwachten

Helaas snijden veel klachten hout. Reizen met de OV-chipkaart is in veel gevallen omslachtig, duurder en tijdrovender. Daar was het allemaal niet om begonnen. Een reis met de trein kost bijna meer tijd aan voorbereiding dan het invullen van de belastingaangifte. Al met al zitten er vervelende weeffouten in de OV-chipkaart die weinig klantvriendelijk te noemen zijn.

Reizen met de chipkaart zou niet duurder worden, zo was toegezegd. Het OV-Bureau heeft deze klacht al neergelegd bij de NS met het verzoek daar iets aan te doen. Ook de Consumentenbond heeft inmiddels een pakket met klachten aan de NS aangeboden. Hoe dat gaat uitpakken is afwachten. De topman van de NS heeft al laten doorschemeren dat het niet van deze tijd is dat een reiziger op één enkele reis meerdere keren moet in- en uitchecken bij het wisselen van vervoerder. De vraag is wanneer dat euvel daadwerkelijk verholpen is. Trans Link Systems, het bedrijf achter de OV-chipkaart, zegt met belangstelling alle reacties via het meldpunt van de Consumentenbond te volgen. TLS vindt het nog te vroeg om te zeggen of, en zo ja welke aanpassingen er zullen komen.

Alternatieven

Zij er alternatieven? Voor een deel wel. Via internet zijn kaartjes te koop zonder de toeslag die geldt voor een wegwerpchipkaart. Wie weinig met de trein reist zou gebruik kunnen maken van de aanbiedingen in de Spoordeelwinkel van NS. Voor korte afstanden tot 100 kilometer is dat weer niet rendabel, maar daarboven kunnen er zomaar leuke dingen tussen zitten. Verder zijn er de aanbiedingen van grote winkelketens waarvan er altijd wel één loopt. Dat vereist echter ruim van te voren plannen. De nu lopende actie is een dagkaart voor 17 euro, die geldig is van 14 juli tot en met 12 oktober. Wie met de volgende aanbieding komt en welke geldigheidsperiode die heeft, is altijd ongewis. Voor reizen met een groep vanaf vier personen is NS-groepsretour interessant, uit te breiden tot tien personen. Zelfs met drie personen is dat het overwegen waard.

Het in- en uitchecken is een punt waaraan de vervoersbedrijven meer aandacht moeten besteden. Op sommige plaatsen ontstaan er wachtrijen omdat er te weinig palen staan. Bovendien is iedereen gehaast, dus een fout is zo gemaakt. Als we met elkaar meer gewend raken aan de OV-chipkaart zal een deel van de klachtenstroom ophouden. Voor een deel bestaat er ook al een aanvaardbaar alternatief. Voor een aantal klachten moet er echter structureel aanzienlijk betere oplossingen komen.

Spaarpot

Dan heb ik het nog niet gehad over reizen van en naar België of Duitsland. De reiziger die onlangs om raad vroeg aan een conducteur werd al moedeloos bij de veelheid van handelingen en het duurdere kaartje dat in het vooruitzicht werd gesteld.

Spaarpot

De OV-chipkaart levert de vervoersbedrijven enorme bedragen op. Het totale openstaande reissaldo op de chipkaarten wordt geschat op 100 miljoen euro. De vervoerders kunnen rente over dit bedrag opstrijken. Nog meer geld vangen ze doordat tal van reizigers vergeten uit te checken en geen geld terugvragen. Jaarlijks zit er zomaar een bedrag van 40 miljoen euro extra in OV-chipspaarpot. Geld van de gezamenlijke reizigers. Daar kunnen de vervoerders een behoorlijk betere kaart voor ontwerpen die veel van het leed voorkomt of ten minste aanmerkelijk verzacht.

De auteur is frequent treinreiziger.