Europa probeert al sinds maart Rusland onder druk te zetten. Na het opschorten van diplomatiek overleg stelde het gerichte maatregelen in tegen personen en bedrijven. Lange tijd wilde de EU echter niet overgaan tot zwaardere, economische sancties (de zogenoemde fase drie-sancties). Maar het neerschieten van een passagierstoestel van Malaysia Airlines boven het oosten van Oekraïne door vermoedelijk separatisten die gesteund worden door Moskou was de druppel die de emmer deed overlopen. De vliegtuigcrash kostte het leven van alle inzittenden, onder wie 195 Nederlanders.

In een dinsdagavond uitgegeven verklaring liet de EU weten zwaar teleurgesteld te zijn dat Moskou gemaakte beloftes niet heeft nagekomen. ,Wapens en militairen blijven de grens van Rusland naar Oekraïne oversteken. Sterke door de Russische staat gesponsorde propaganda blijft de illegale acties van de separatisten ondersteunen. Met boosheid en frustratie zijn wij getuige van het vertraagd toegang geven tot de rampplek, van het geknoei met de resten van het vliegtuig en van de respectloze behandeling van de lichamen’’, aldus de verklaring.

De EU gaf dan ook nog een flinke waarschuwing af aan Moskou. ,Het destabiliseren van Oekraïne of welk ander Oost-Europees buurland, zal zware kosten voor de economie met zich meebrengen. Rusland zal zich meer en meer geïsoleerd vinden als gevolg van zijn eigen handelen.’’ Daarmee sluit de EU niet uit dat er verdere sancties komen.

Dinsdag werd besloten tot een verbod op de export van wapens naar Rusland. Eerder gemaakte deals mogen wel doorgaan. Bovendien komt er een exportverbod voor producten als nachtkijkers, helmen en kogelvrije vesten. Daarnaast mag er niet langer hoogwaardige technologie worden geleverd aan Rusland voor de winning van olie via diepzeeboringen of voor schaliegaswinning.

Daarnaast is het niet meer mogelijk om als Europeaan geld te lenen aan Russische banken die voor minimaal 50 procent in staatshanden zijn. Met name deze strafmaatregel maakt het moeilijker voor Rusland om aan geld te komen en de sanctie zal naar verwachting de ingrijpendste gevolgen hebben.

De strafmaatregelen zijn voor een jaar afgesproken aldus een bron in Brussel tegen persbureau ANP, maar zullen tussentijds worden geëvalueerd.

De ambassadeurs besloten eveneens om de zwarte lijst uit te breiden met acht personen en drie instanties. Zij zullen de EU niet meer in mogen en hun tegoeden worden bevroren. De namen worden pas vrijgegeven bij de officiële publicatie, woensdag, maar er staan vier ingewijden van de Russische president Vladimir Poetin op, aldus bronnen. Op de sanctielijst prijkten al de namen van 87 personen en 20 instanties.