In Afghanistan blijkt geweld nog actueel. De situatie binnen dat door de Amerikanen bevrijde gebied levert weinig hoop of verwachting voor een vreedzaam, veilig samenleven binnen Irak. Noch Bush, noch de nieuwe regering Karzai slaagden erin veiligheid te garanderen. Zelfs niet in de hoofdstad Kabul.Het besluit van de Verenigde Staten om de Taliban een kopje kleiner te maken, leek dapper. Maar het aanvallen van fundamentalistische moslims is iets anders dan orde op zaken stellen en een land gezond maken. Dat lijkt niet te lukken. Alle grote woorden en goede voornemens ten spijt. Tekent hetzelfde beeld zich niet af in het land van Saddam?

In de Zuid-Afghaanse stad Kandahar -die ligt in het grensgebied met Pakistan- lieten gisteren weer vijftien mensen, voornamelijk vrouwen en kinderen, het leven. Bij de bomexplosie raakten nog eens een kleine zestig mensen gewond. Toen tientallen mensen een door een kleinere bom gewond meisje te hulp schoten, explodeerde een vrachtwagen. Dat zorgde voor de veel grotere ravage. Bij een vergelijkbare bomaanslag in Kabul -die plaatshad in september- kwamen ook tientallen mensen om.

Er gebeuren ook in Nederland vervelende dingen. Eind oktober ontruimde de Utrechtse politie het hoofdbureau aan het Paardenveld. De agenten schakelden de Explosieven Opruimings Dienst in. Maar het gevonden doosje bleek een fototoestel te bevatten in plaats van een bom.

Half december ontruimde de politie de omgeving van een supermarkt aan de Zambesidreef -eveneens in de domstad-, omdat een op een bom lijkend voorwerp de motorkap van een auto van Geldnet leek te willen opblazen. Een paar dagen geleden belde een anonieme grappenmaker dat er in het treinstation Enschede een bom zou ontploffen. Zo vallen er meer voorbeelden te noemen.

Zulke acties maken menigeen onrustig. Wie de post ontvangt en geen afzender op de enveloppe ziet, denkt: „Zal ik het stuk wel openmaken? Wie weet wat er in zit.” Al die narigheid haalt het gelukkig tot heden niet bij de gemene terroristische activiteiten in het buitenland. Toch blijkt het vrij simpel om stampij te maken. Want zelfs in een geciviliseerd land als het onze lijkt de overheid nauwelijks bij machte om op een criminelen afschrikkende manier op te treden.

In Irak en Afghanistan is dat helemaal moeilijk. Het is niet toevallig dat er juist in Kandahar doden vielen. De stad fungeerde vóór de Amerikaanse invasie als machtscentrum van het Taliban-regime. De aanslag vormt een demonstatie van afkeer tegen de ’ongelovige’ westerlingen.

De wereld beschouwde het als een goede daad van Gorbatsjov om de militaire aanwezigheid in Afghanistan te beëindigen. Maar de zo ontstane situatie was weinig verheffend. Vrijheidsstrijders, de moedjahedien, gingen na het vertrek van de Russen voort met strijden tegen de overgebleven communisten. Toen de moedjahedien als groep uiteenviel, waren in de eerste helft van de jaren ’90 wanorde en chaos aan de orde van de dag. Mullah Omar startte vanuit Kandahar zijn kruistocht tegen wetteloosheid.

De Taliban zeiden met zoveel woorden terug te willen naar de Middeleeuwen. Auto’s en trolleybussen waren niet nodig. Die werden als oud ijzer verkocht naar Pakistan. Een man moest een baard dragen. Bioscopen, voetbalstadions, televisiestations en meisjesscholen gingen dicht. Dat heette slecht. En de islamitische wetgeving, de sharia, werd ingevoerd.

De gisteren gepleegde actie is ongetwijfeld een protest tegen de gevreesde opmars van het Westen. Onder fundamentalistische moslims bestaat heimwee naar het verleden. Ze laten het er niet bij zitten. Vergelijkbare zaken zullen in Irak steeds meer gebeuren.