Commentaar: Om vergeving vragen door Russische krant moedige daad
Je moet het maar durven. ”Vergeef ons, Nederland” kopte de Russische oppositiekrant Novaja Gazeta gisteren groot op de voorpagina. In het Nederlands én in het Russisch. Boven een foto van een stoet rouwwagens die lichamen van slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne vervoeren.
Om vergeving vragen suggereert uiteraard dat je iets op je geweten hebt. Kennelijk schaart deze krant zich achter de westerse verdenking dat Rusland aan pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne geavanceerde luchtafweersystemen heeft geleverd, waarmee het toestel van Malaysia Airlines vorige week uit de lucht werd geschoten.
Zo’n insinuatie is in Rusland niet ongevaarlijk. De Russische autoriteiten staan nu niet bepaald bekend om hun tolerantie ten aanzien van de media in het land. Heel wat publicaties en omroepen hebben in het verleden hun deuren moeten sluiten omdat zij het Kremlin niet welgevallig waren.
Dat de Novaja Gazeta deze woorden heeft gepubliceerd, getuigt dan ook zonder meer van lef. Maar ook van edelmoedigheid richting het Nederlandse volk.
De hoofdredactie van de krant moet nog maar afwachten wat de gevolgen van deze daad zullen zijn. Hoewel de Novaja Gazeta sinds jaar en dag als kritisch blad bekendstaat en graag het Kremlin onder vuur neemt, is de speelruimte voor deze spreekbuis van de Russische oppositie zeker niet onbeperkt.
Journaliste Anna Politkovskaja van de Novaja Gazeta moest haar kritiek op het Russische optreden in Tsjetsjenië in 2006 met de dood bekopen. Ook twee andere verslaggevers van de krant kwamen onder verdachte omstandigheden om het leven. En in 2010 werd de website van het blad door de autoriteiten uit de lucht gehaald.
Je moet het maar durven. Juist in een kwestie als die van het Maleisische ramptoestel. Want kritiek leveren op het beleid van het Kremlin is één ding, maar de Russische regering indirect beschuldigen van betrokkenheid bij het neerhalen van een passagiersvliegtuig vol onschuldige burgers is van een iets andere orde.
Zeker nu het Westen de sancties tegen Rusland gaat aanscherpen en Moskou toch al maanden onder vuur ligt wegens het binnenvallen en annexeren van de Krim en het steunen van rebellen in Oost-Oekraïne. Dan zitten Poetin en de zijnen al helemaal niet op binnenlandse kritiek te wachten.
Des te moediger dat de Novaja Gazeta in dezen stelling durft te nemen. Niet alleen op de voorpagina, maar ook in de rest van de berichtgeving over de vliegramp.
Het zou van karakter getuigen als president Vladimir Poetin dezelfde woorden als de Novaja Gazeta in de mond zou nemen. Daarmee komen de omgekomen passagiers en bemanningsleden van vlucht MH17 natuurlijk niet terug. Maar het zou wel een belangrijk signaal richting de nabestaanden en de rest van Nederland zijn. En het zou misschien de weg kunnen openen voor een actieve rol van Rusland in het beëindigen van het gewapende conflict in het oosten van Oekraïne.
Wensdenken, vermoedelijk.