Dat stelde directeur A. A. Olijslager van Friesland Coberco dinsdag tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van het Productschap Zuivel. De topman stoort zich als vertegenwoordiger van de zuivelindustrie aan de in zijn ogen „verengde discussie” over vaccinatie van de veestapel. Sinds de mkz-crisis wordt er nadrukkelijk gepleit voor het preventief inenten van vee om massale ruimingen te voorkomen. Minister Veerman van Landbouw zei onlangs dat Nederland hier in de Europese Unie steeds meer steun voor krijgt.

De Friesland-topman is vanuit maatschappelijk oogpunt tegen de ruimingen, maar gezien de Nederlandse exportpositie zijn die volgens hem wel noodzakelijk. „We praten in ons land en over producten in de supermarkt om de hoek. We moeten ons echter realiseren dat de zuivelsector voor tweederde afhankelijk is van export. In het buitenland willen ze geen ingeënte producten. We kunnen afnemers niet dwingen onze mening over te nemen.”

Landen als Engeland, Ierland en Zweden houden sterk vast aan het non-vaccinatiebeleid. „Er is weinig beweging in de mening van deze landen. In de zuidelijke landen denken de afnemers geleidelijk een stuk genuanceerder.”

Op de uitspraak van minister Veerman dat ruiming bij een volgende uitbraak niet aan de orde is, reageert Olijslager gelaten. „Ik blijf roepen dat we zakelijk moeten blijven kijken. Uiteraard hebben wij moeite met ruiming, maar ik wil geen stofwolken veroorzaken. We hebben behoefte aan een open discussie, terwijl de betrokkenen zich nu in loopgraven verschansen.”

Volgens het bestuurslid is kordaat optreden bij een mogelijke uitbraak noodzakelijk. Collega-bestuurder S. J. Schenk, voorzitter van de vakgroep melkveehouderij van de boerenorganisatie LTO Nederland, is milder in zijn oordeel over vaccinatie. „Als de minister niet wil ruimen, dan zal de volgende mkz-uitbraak leren of gevaccineerde producten afgezet kunnen worden. We zien dat Veerman de verantwoordelijkheid steeds sterker bij het bedrijfsleven legt.”

Beiden zijn het erover eens dat de situatie voor melkveehouders niet gunstiger is geworden. „Ook 2004 zal geen eenvoudig jaar zijn. We verwachten het van een toename van export buiten Europa.”

Een verlaging van de kostprijs moet de winstgevendheid van de bedrijfstak op peil houden. „Onze bedrijven zijn niet meer de modernste van Europa. De opbrengst is door de ondernemer niet te sturen, dus ligt schaalvergroting voor de hand om daarmee de winst te waarborgen. In de praktijk kan dit betekenen dat het traditionele gezinsbedrijf verdwijnt en arbeid van derden zijn intrede doet.”