Igor Girkin, berucht Russisch schaduwfiguur
DONETSK (ANP). Igor Girkin is bekend als de rebellencommandant in Oost-Oekraïne die een triomfantelijk bericht de wereld instuurde, nadat vlucht MH17 van Malaysia Airlines was neergestort. Bij een onderzoek naar het vermoedelijke neerschieten van het toestel komt men mogelijk ook bij Girkin uit.
De Moskoviet heeft een lange staat van dienst in conflicten waar Rusland bij betrokken was. Girkin (vermoedelijk 1970) kan met recht een schimmig figuur worden genoemd. Hij komt uit Moskou. Vaststaat ook dat hij bij de Russische veiligheidsdienst FSB heeft gewerkt, de opvolger van de beruchte KGB. Voordat Girkin dit jaar eerst opdook op de Krim en later in Oost-Oekraïne, was hij actief in Bosnië, Transnistrië en Tsjetsjenië.
Zijn huidige gangen zijn mysterieus. Hij treedt nauwelijks naar buiten in Oekraïne, waar hij zich hult in een camouflagepak en zich naar verluidt verplaatst in een zwarte, geblindeerde Mercedes. Girkin heeft zichzelf tot bevelhebber uitgeroepen en vroeg in mei Rusland om militaire steun „vanwege de genocide tegen de bevolking van Donetsk door de junta in Kiev”.
Kiev en zijn westerse bondgenoten zien Girkin als het levende bewijs dat Moskou achter de opstand zit in het Oost-Oekraïne. De Europese Unie heeft hem als Igor Strelkov - zijn pseudoniem - op de sanctielijst geplaatst, maar zonder geboortedatum. Volgens de EU is hij een agent van de Russische militaire inlichtingendienst GRU.
Human Rights Watch-onderzoekster Rachel Denber beschrijft ‘Strelkov’ of ‘Strelok’ (schutter) als een Russische ultranationalist. Van hem is bekend dat hij graag historische veldslagen naspeelt en hoopt dat Rusland weer een wereldmacht wordt.
Denber merkte Girkin voor het eerst eind april op in Oost-Oekraïne. Girkin was toen betrokken bij de verovering van de stad Slovjansk. In de zelfuitgeroepen ‘Volksrepubliek Donetsk’ is hij ‘minister van Defensie’ aan de zijde van ‘premier’ Aleksandr Borodaj; een andere Russische ultranationalist. Ook Borodaj liet eerst zijn gezicht zien op de Krim.
Volgens Denber heeft Girkin een „barbaars militair regime” ingesteld in het rebellengebied. Zo heeft hij opdrachten voor executies getekend. Ook zit Girkin achter ontvoeringen en was hij betrokken bij „verschrikkelijk geweld”, dat was bedoeld om de Oekraïense presidentsverkiezingen op 25 mei te dwarsbomen.
Volgens Denber staat niet vast dat Girkin wordt aangestuurd door Moskou, of dat hij min of meer zelfstandig opereert. „Maar dat Moskou invloed heeft, is wel zeker”, aldus Denber.