F-16 gooit alleen ‘in uiterste geval’ een bom
DEN HAAG (ANP). Alleen als het niet anders kan, zet een piloot van een gevechtsvliegtuig z’n wapens in. „En dan niet wild om je heen slaan, maar precies weten wat je doet. Dat is onze filosofie”, stelt de commandant van de luchtmacht, luitenant-generaal Sander Schnitger.
Nederlandse vliegers van F-16-jachtvliegtuigen en Apache-helikopters hebben in de afgelopen twaalf jaar in Afghanistan honderden bommen en granaten afgevuurd om Nederlandse en bevriende buitenlandse militairen uit de brand te helpen of vijanden of vijandelijke doelen uit te schakelen. Per keer beoordeelde het Openbaar Ministerie (OM) aan de hand van het dossier van de marechaussee en beelden van de wapeninzet of aan alle geweldsinstructies en andere voorwaarden was voldaan.
„Dat is de kern van onze professionaliteit. Nooit de andere kant op kijken als je iets hebt gedaan. Maar gewoon controleren. Zo leren we elke dag”, zegt Schnitger tegen persbureau ANP. Hij is er trots op dat alle wapeninzet in Afghanistan binnen de regels is geweest en dat het OM niemand hoefde te vervolgen.
Toch ging het ook wel eens fout. Zo wierp een Nederlandse F-16-piloot in september 2009 een bom af in de provincie Helmand waardoor ook onschuldige burgers omkwamen. De twee volwassenen en zes kinderen bleken in het gebombardeerde huis te zitten van waaruit opstandelingen Britse militairen beschoten. Na onderzoek concludeerde het OM dat de vlieger niets te verwijten viel.
Piloten zijn dankzij hun professionele opleiding goed in staat om vast te stellen of de inzet van een wapen gerechtvaardigd is, benadrukt Schnitger. Volgens hem zit er ook altijd een emotionele component aan. „Geen vlieger van mij drukt koud en gevoelloos op de knop”, zegt hij. „Dat doe je alleen als je weet wat er op de grond aan de hand is en je zeker weet wat je doet.”
Tijdens zijn recente bezoek aan de vliegbasis in de Noord-Afghaanse stad Mazar-e-Sharif zei Schnitger al dat de F-16’s en Apaches door hun inzet levens hebben gered van militairen, maar ook van Afghaanse burgers.