Maandag gaat Meerveld, hoofd belangenbehartiging, zorgvernieuwing en communicatie bij Alzheimer Nederland, tijdens een congres in Bussum in op de vraag of betere zorg voor minder geld mogelijk is.

Het kost haar geen moeite om de voordelen van deelname aan dagactiviteiten op te sommen. „Mensen met dementie blijven langer thuiswonen. Ze hebben minder last van angsten, depressies en gedragsproblemen. Het mes snijdt aan twee kanten. De veelal zwaarbelaste mantelzorgers houden het langer vol, want ze hebben zo even tijd voor zichzelf. Belangrijk is ook dat hun partner of ouder beter in zijn vel zit. Mantelzorgers hebben niet het meest last van het afnemende geheugen, maar van het veranderende gedrag van degene voor wie ze zorgen.”

Meerveld is maandag een van de sprekers op het congres over dagvoorzieningen voor mensen met dementie. De veranderingen in de financieringsstroom van en de verantwoordelijk voor de dagopvang staan centraal in Bussum.

Hoeveel mensen met dementie maken gebruik van dagopvang?

„Zo’n 70 procent van de 260.000 Nederlanders met dementie woont thuis. Ruim 12.000 mensen uit die groep bezoeken twee of drie dagen per week een dagvoorziening. Een beperkt, maar groeiend aantal. Dat deze groep klein is, komt volgens mantelzorgers doordat het activiteitenaanbod onvoldoende aansluit bij de interesses en doordat mensen met dementie zelf niet naar een dagopvang willen door het taboe rond dementie.

De verwachting is dat het aantal mensen met dementie in 2040 is verdubbeld. De vraag naar dagopvang zal dus flink toenemen.”

Wat gaat er na 1 januari 2015 met dagvoorzieningen gebeuren?

„Op dit moment wordt dagopvang bekostigd vanuit de AWBZ en de WMO. Vanaf 1 januari zijn gemeenten verantwoordelijk voor deze voorziening. Het budget hiervoor gaat dan naar de gemeenten en tegelijkertijd wordt er een bezuiniging van 25 procent doorgevoerd op het huidige budget. Gemeenten krijgen een nieuwe taak en staan direct voor een grote uitdaging. Ze moeten aan een stijgende vraag voldoen met minder financiële middelen.”

Bellen gemeenten massaal naar Alzheimer Nederland voor advies?

„We hadden verwacht dat het drukker zou zijn. Twee weken geleden hebben we tips en goede voorbeelden uit diverse plaatsen digitaal toegankelijk gemaakt op de website pakdehandschoenop.nl. Tot nu toe hebben al 60 van de ruim 400 gemeenten deze informatie gedownload.”

Over een halfjaar is het al zover. Maakt u zich zorgen?

„Gemeenten zullen stevig aan de bak moeten om de dagopvang verantwoord in te vullen. Ze krijgen van de overheid de vrije hand. Hoe de dagvoorziening er in de toekomst uit gaat zien, is een groot vraagteken. Wie is welkom, wat wordt het aanbod en in hoeverre moeten cliënten een eigen bijdrage betalen? Mensen met dementie zullen in de ene gemeente beter af zijn dan in de andere. Wat mij zorgen baart is dat gemeenten mogelijk niet voortborduren op datgene wat zich bewezen heeft in de omgang van mensen met dementie.”

Wat weegt daarbij zwaar?

„Ervaren mensen weten dat doorvragen belangrijk is. Mensen met dementie schatten vaak onvoldoende in wat ze nodig hebben en veel mantelzorgers vragen weinig aandacht en hulp voor zichzelf. Professionals moeten niet alleen gericht zijn op het aanbod voor mensen met dementie in de eigen gemeente maar ook weten wat er in de regio te koop is.”

Wat telt bij dagopvang?

„Kwaliteit dankzij de inzet van goed getrainde professionals en vrijwilligers. Mensen die weten welke gevolgen dementie heeft en hoe je daar het beste mee om kunt gaan. Dat het activiteitenaanbod verschilt, vormt geen probleem, want in een stad liggen de behoeften anders dan op het platteland. In elk geval moet het aanbod laagdrempelig zijn, mensen uitdagen en getuigen van respect voor de doelgroep.”

Bieden veranderingen ook kansen?

„Ze prikkelen om na te denken over andere vormen van dagopvang. Mooie voorbeelden zijn rondleidingen in musea en het aanbieden van activiteiten in een bibliotheek, een sportkantine of een zwembad. Bijzonder is ook de start van een vrijwilligerscentrale, waarbij de vrijwilligers mensen met dementie zijn.”