De synode besloot een meer afwachtende houding aan te nemen ten aanzien van de Gereformeerde Bond binnen de Nederlandse Hervormde Kerk, de groep rond het kerkelijke blad ”Het Gekrookte Riet” en ten aanzien van de Christelijke Gereformeerde Kerken. De vergadering besloot positief te reageren op een recent verzoek om een gesprek van de synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken. De predikanten ds. G. J. van Aalst en ds. W. Visscher vroegen of er in de gesprekken met de Christelijke Gereformeerde Kerken vooral ook aandacht kan zijn voor de schriftvisie en voor de toe-eigening van het heil.

Een recent verzoek van het Contactorgaan Overleg Gereformeerde Gezindte (COGG) om officieel aan dit platform deel te nemen, wilde de vergadering niet honoreren.

Woensdag werd in Utrecht de eerste vergaderdag gehouden van de vervolgzitting van de generale synode 2001. De synode was op 11 en 12 september 2001 reeds bijeen geweest. De afgevaardigden bogen zich over het rapport van de commissie kerkelijke eenheid en verscheidenheid, die in september door de synode was ingesteld. In het mandaat van de commissie werd „de schriftuurlijke eis van de eenheid van de ware Kerk des Heeren” verwoord. Er werd droefheid uitgesproken over het verbroken zijn van de Kerk in haar zichtbare gestalte. „Het gaat primair om geestelijke herkenning”, zei assesor preses ds. P. Mulder.

Ds. C. A. van Dieren sprak de hoop uit dat het zoeken naar eenheid meer een hartenzaak dan een hoofdzaak zou zijn. „Alleen wat uit God is, dat zal dageraad hebben.”

De woensdag besproken aanbevelingen van de commissie werden ingezet bij het belang van „een gezond kerkelijk besef” als voorwaarde voor het gesprek met andere kerken. „Om goed deel te kunnen hebben aan gesprekken en contacten zijn kerkelijk besef en bekendheid met de geschiedenis van het eigen kerkverband van groot belang.” De synode vraagt kerkenraden in de gemeenten dat kerkelijk besef te bevorderen. „Wie niet weet waar hij zelf staat, kan met een ander geen beginpunt vinden om op weg te gaan.”

De commissie wijst er in haar notitie op dat kerkelijke gescheidenheid een gegeven is waarvan „de schuld altijd bij de mens ligt en in strijd is met de bijbelse eenheid. Beleving van de verdeeldheid doet pijn. Opheffen van de verdeeldheid is een opdracht van Godswege, maar is tegelijkertijd een gave van de Heilige Geest.” Zoeken naar eenheid is volgens het commissierapport wat anders dan zoeken van uniformiteit. „Binnen de eenheid mag er enige verscheidenheid zijn.”

De synode stelde, in navolging van het rapport, ook vast dat kerkelijke eenheid niet ten koste mag gaan van de waarheid. „De ware eenheid is de eenheid in de waarheid met Gods Woord als norm.”

Ouderling G. D. Pas (Gouda) merkte op dat „ons verlangen niet in de eerste plaats voort zou moeten komen uit de nood van deze tijd, maar uit de liefde die we gevoelen tot allen die in waarheid mogen behoren tot het lichaam van Christus. Verscheurdheid doet de naam van Christus oneer aan.”

De synode sprak haar verdriet uit over het gedrag van ambtsdragers die buiten de kerkelijke weg om het gestructureerd zoeken naar eenheid van de kerken doorkruisen door met hun individuele opvattingen in de publiciteit te treden.

De synode besloot het initiatief te nemen om met de Oud Gereformeerde Gemeenten een gesprek aan te gaan om de reeds bestaande afspraak van het wederzijds erkennen van elkaars attestaties te evalueren. Dit mede omdat er plaatselijk niet altijd meer naar deze regel wordt gehandeld. Beoogd wordt tot een uniforme werkwijze te komen. Daarbij zal ook worden afgetast of er andere mogelijkheden zijn voor gesprek.

De synode besloot daarnaast te proberen ook tot een gesprek te komen met de Gereformeerde Gemeenten in Nederland (binnen en buiten verband) en met de groep van zogenaamd vrije gemeenten. De inzet van dit gesprek is te komen tot meer contact. Genoemd worden daarbij de terreinen van vertegenwoordiging bij de overheid, hulpverlening, onderwijs en gezondheidszorg. Ds. J. J. van Eckeveld, preses: „Daarbij hopen we dat er iets structureels geboren wordt.”

In de commissie kerkelijke eenheid en verscheidenheid hadden zitting ouderling M. van den Berge (Tholen), ds. L. Blok (Ermelo), ds. J. J. van Eckeveld (Zeist), ds. A. Schreuder (Rijssen) en ouderling A. Waaijenberg (Veen).