Daarvoor waarschuwde SCP-directeur dr. K. Putters dinsdag op het jaarcongres van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). „Nederland staat aan de vooravond van de grootste herziening van de verzorgingsstaat ooit, maar in het politieke en publieke debat klinkt het besef daarvan onvoldoende door”, stelt Putters vast.

Hij hekelt de veronderstelling dat Nederland alleen door de invoering van nieuwe zorgwetten, zoals de Wet maatschappelijke ondersteuning, zal veranderen in een participatiemaatschappij.

Het overhevelen van zorgtaken naar gemeenten heeft niet altijd positief uitgepakt, stelt Putters met verwijzing naar eerdere wetten waarmee kabinetten beoogden om rijkstaken te decentraliseren. Daaruit blijkt dat gemeenten vaak weinig zicht hebben op de inzet van vrijwilligers en op de draagkracht en de ondersteunings­behoefte van mantelzorgers.

Bezuinigingen plaatsen gemeenten straks voor de vraag hoe ze de zorg willen verdelen. Dat vraagt om heldere verdeelnormen, maar gemeenten en burgers gaan daarover nauwelijks in gesprek. Hoe het budget wordt uitgegeven dreigt zodoende vooral te worden bepaald door gemeenten en gemeentelijke samenwerkingsverbanden. Niet alleen Europa kan burgers van zich vervreemden; ook in de lokale politiek kan straks een democratisch gat ontstaan, waarschuwt Putters.