„Matige transparantie lijkt mij niet goed voor het draagvlak voor de NAVO bij de belastingbetaler”, aldus voorzitter Stuiveling van de Rekenkamer dinsdagmorgen in de Volkskrant.

De Algemene Rekenkamer lanceerde vandaag een speciale website met informatie over de geldstromen bij het militaire bondgenootschap. Stuiveling hoopt dat de 27 andere NAVO-lidstaten zich daarbij aansluiten. Doel van de operatie is een betere publieke verantwoording door de NAVO van de inkomsten en uit­gaven.

In een brief aan de Tweede Kamer schrijft de Rekenkamer zorgen te hebben over de NAVO-uitgaven. Die worden „zeer beperkt” verantwoord. „Zelfs een jaar­verslag ontbreekt.”

Dat er zo weinig bekend is over de financiële huishouding van de NAVO komt door een gebrekkige boekhouding en omdat veel uit­gaven geheim moeten blijven.

„Wat betreft de militaire uitgaven is dit logisch”, meent de Rekenkamer. „Maar ook over niet-militaire uitgaven wordt nauwelijks publieke verantwoording afgelegd.” Onduidelijk blijft daardoor of de NAVO waar levert voor het verkregen belastinggeld.

De NAVO kent drie geldstromen: voor missies, voor speciale uitgaven en voor de organisatie. De Reken­kamer zoomt vooral in op de laatstgenoemde geldstroom.

Een woordvoerder van de NAVO stelde tegenover de krant dat de bondgenoten „volledige controle behouden over het kostenniveau en hoe het geld wordt besteed.”

Stuiveling zei vanmorgen heus niet alles te willen weten. „Als we goede argumenten horen waarom we iets niet mogen zien, leggen we ons daar meteen bij neer. Maar niet bij de algemene defensiegeheimendeken die er nu over ligt.”

Als de NAVO –met instemming van Nederland– toch geen openheid verschaft, is dat verder „prima.” De Rekenkamer zal die politieke keus dan respecteren. „Wel is het zo dat de trend gaat in de richting van open data”, benadrukte Stuiveling. In Amerika moeten alle ministeries alles wat ze weten binnen vier jaar openbaar maken.

Het ministerie van Defensie juicht het initiatief van de Rekenkamer voor meer transparantie toe. Het departement hoopt dat „parlementen en de bevolking zo meer zicht krijgen op hoe gelden binnen de NAVO worden besteed om onze veiligheid te waarborgen.” Volgens Defensie worden alle geldstromen en uitgaven bij de NAVO gecontroleerd door de IBAN, de rekenkamer van de NAVO.

SGP’er Van der Staaij stelde vanmorgen in een reactie dat overal waar belastinggeld in het geding is, sprake moet zijn van een goede controle. „Dat geldt ook voor de NAVO. Juist om te voorkomen dat het draagvlak voor de NAVO bij de burgers wordt aangetast.”

Tegelijkertijd is het naar de aard van de bijzondere werkzaamheden van de NAVO ook begrijpelijk dat niet alles tot op het laatste detail publiek bekend wordt gemaakt, meent hij. „Hier past ook enige nuchterheid.”