Liveblog: Diplomatiek overleg in marge herdenking D-Day
Bij de herdenking van D-day, zijn in totaal zo’n 1000 veteranen aanwezig. Zij maakten de massale landingen op de kust van Normandië mee, op juni 1944. Er zijn plechtigheden in onder meer Arromanches, Caen en Ouistreham.
18.45 uur: Samenvatting, liveblog gesloten – Lees hier een samenvatting van het ANP met de hoogtepunten van de herdenking van D-Day. De redactie sluit hiermee tevens het liveblog.
17.30 uur: Ceremonie afgelopen – De internationale ceremonie op het strand bij Ouistreham is afgelopen. De wereldleiders vertrekken weer.
17.20 uur: „Europa moet vrede verdedigen” – Op de 70e verjaardag van de geallieerde landing in Normandië heeft de Franse president François Hollande beklemtoond dat Europa nog steeds de vrede moet verdedigen. „Europa en de andere geallieerden hebben nog steeds de plicht de vrede te handhaven”, zei de Franse president in zijn toespraak in Ouistreham, een van de eerste plaatsen waar de geallieerde opmars tegen nazi-Duitsland op het vasteland van West-Europa begon. „En nog steeds hebben we de verplichting de volkeren van Europa vooruitgang te brengen, de rol van de Verenigde Naties te bevorderen en overal de mensenrechten te verdedigen”, aldus Hollande. De strijd vandaag de dag gaat volgens hem tegen terrorisme, tegen humanitaire rampen en op financieel gebied tegen misère, zei Hollande. Hij sprak tot de talrijke gasten die voor de herdenking naar het strand van Ouistreham waren gekomen, inclusief de presidenten van Amerika, Rusland en de Europese Raad, Barack Obama, Vladimir Poetin en Herman van Rompuy. De toespraak werd gevolgd door een voorstelling op het strand met de geallieerde landing als thema.
17.15 uur: Britse veteraan vermist, duikt op in Frankrijk – Een 89-jarige Britse veteraan die door zijn verzorgingstehuis in Hove als vermist was opgegeven, is opgedoken in het Franse Ouistreham. De man mocht van de verpleging niet naar de herdenking, maar deed dat stiekem toch, meldt de BBC.
16.00 uur: Ceremonie begonnen – De internationale ceremonie op Sword Beach is begonnen. Alle wereldleiders zijn gearriveerd. (Klik hier voor livebeeld in het geval de player van Journaal24 rechtsboven in het liveblog geen direct beeld vertoont).
15.40 uur: Wereldleiders – Bekijk hier een livestream met de aankomst van de wereldleiders voor de internationale ceremonie op Sword Beach.
15.35 uur: Obama meets Poetin – De Amerikaanse president Barack Obama heeft vrijdag toch een kort informeel gesprek gehad met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin, in de marge van de herdenking van D-day in Normandië. Dit heeft de gastheer, de Franse president François Hollande, laten weten. De twee wereldleiders staan op gespannen voet sinds de politieke crisis in Oekraïne in februari uit de hand is gelopen. Donderdag had Hollande zelfs twee diners geregeld om apart met het Amerikaanse en met het Russische staatshoofd te eten. Het leek er niet op dat Obama en Poetin in gesprek zouden gaan. Poetin sprak volgens de Franse gastheren vrijdag uitgebreid over economie en politiek met de Oekraïense leider Petro Porosjenko die zaterdag in Kiev als president wordt geïnstalleerd.
14.39 uur: Grote herdenking – Op Sword Beach, bij de Franse plaats Ouistreham, arriveren momenteel de eerste wereldleiders voor de internationale ceremonie later vanmiddag. Voor het eerst sinds de Russische annexatie van de Krim zijn westerse leiders en de Russische president Poetin dan weer samen.
14.30 uur: Initiatief Hollande – De ontmoeting tussen Poetin en Porosjenko was volgens de Franse regering een initiatief van president François Hollande. De Duitse bondskanselier Angela Merkel was er ook bij. Het gesprek kan ertoe leiden dat Rusland straks Porosjenko als president erkent. Dat zou een van de voornaamste geschilpunten tussen Kiev en Moskou wegnemen. De in mei gekozen Porosjenko wordt zaterdag in Kiev als staatshoofd geïnstalleerd. Hollande zei dat Poetin en Porosjenko onder meer over de economische schade van hun conflict praatten en dat er snel over een wapenstilstand wordt gesproken. In het oosten van Oekraïne vechten pro-Russische separatisten tegen de Oekraïense strijdkrachten. Vrijdag nog vielen er doden in Slovjansk toen separatisten regeringstroepen onder vuur namen.
14.05 uur: Poetin ontmoet Oekraïense president – De Russische president Vladimir Poetin heeft vrijdag in Normandië de tot president van Oekraïne gekozen Petro Porosjenko gesproken. Het persbureau Reuters meldde dat ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel daarbij aanwezig was.
13.32 uur: Koningspaar spreekt met veteranen – Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben vrijdagmorgen in Arromanches een krans geplaatst ter nagedachtenis aan de militairen die zijn gevallen bij de geallieerde invasie van Normandië. Ze deden dat tijdens de 70e herdenking van D-day, het begin van de landing op de Franse stranden op 6 juni 1944. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima spraken na afloop van de plechtigheid met de 13 aanwezige hoogbejaarde Nederlandse veteranen die betrokken waren bij Operatie Overlord, zoals de geallieerde actie heette. Ook minister-president Mark Rutte sprak met de oudstrijders. „Het is heel bijzonder hen hier te kunnen ontmoeten en te danken voor hun inzet”, aldus de premier. Hij zei veel respect voor hen te hebben. Eerder al had hij de veteranen nadrukkelijk bedankt in zijn toespraak bij de herdenking.
12.05 uur: Staatssecretaris: blijf oorlog herdenken – Ook de komende generaties moeten de Tweede Wereldoorlog blijven herdenken, vindt staatssecretaris Martin van Rijn van (VWS). Hij is vrijdag aan de kust van Normandië, waar 70 jaar geleden de geallieerde invasie begon die leidde tot de bevrijding van West-Europa. „Blijf herdenken. We mogen de Tweede Wereldoorlog nooit gewone geschiedenis laten worden”, aldus Van Rijn.
11.45 uur: Obama herdenkt Amerikaanse doden – President Obama heeft de Amerikaanse doden herdacht die vielen tijdens de invasie van Normandië op 6 juni 1944. Hij deed dat op de Amerikaanse begraafplaats in Coleville-sur-Mer vlakbij Omaha Beach, waar Amerikanen zware gevechten leverden met de Duitse kustverdedigers. Op D-day kwamen in totaal 4400 geallieerde militairen om het leven, van wie 2500 Amerikanen.
11.40 uur: Ontmoeting Merkel en Poetin – Bondskanselier Angela Merkel heeft in de marge van de herdenking een ontmoeting gehad met de Russische president Vladimir Poetin. De twee spraken elkaar in Deauville. Volgens Russische opgaven zou er vrijdag bij de twee een plan op tafel hebben gelegen om de ernstigste veiligheidscrisis sinds het einde van de Koude Oorlog te bezweren. Duitse regeringskringen konden dat niet bevestigen. Merkel en Poetin hebben de afgelopen weken herhaaldelijk telefonisch contact gehad over de situatie in Oekraïne. Vrijdag was de eerste keer sinds de annexatie door Rusland van het schiereiland de Krim dat de twee weer oog in oog met elkaar stonden.
11.05 uur: Hollande eert burgerslachtoffers invasie – De Franse president François Hollande heeft vrijdagochtend stilgestaan bij de burgerslachtoffers van de geallieerde invasie in Normandië en de daaropvolgende bevrijding van Frankrijk. Op 6 juni 1944 begon een „een van de gruwelijkste veldslagen van de geschiedenis van Frankrijk” die meer dan 110.000 mensenlevens zou eisen, onder wie meer dan 20.000 burgers. „Deze veldslag was ook een slag van de burgers”, aldus het staatshoofd. „Ik heb het belangrijk gevonden om vandaag bij u te zijn om de offers van de burgers te onderstrepen.” De president sprak voor het Mémorial de Caen, een drukbezocht museum over oorlog en vrede.
10.35 uur: Rutte dankt veteranen D-day – Minister-president Mark Rutte heeft vrijdagmorgen in Arromanches, bij het strand waar op D-day 6 juni 1944 de geallieerden landden, de veteranen van die invasie nog eens nadrukkelijk bedankt. „Veteranen: wij zijn u dankbaar. Want vrijheid werd in de geschiedenis van de mensheid hoogstzelden cadeau gedaan. Maar zelden werd de vrijheid zo duur bevochten als toen”, aldus de premier. Een dozijn Nederlandse veteranen, afkomstig van de Marine Luchtvaart Dienst en de Prinses Irene Brigade en in leeftijd variërend van 88 tot 94 jaar, was bij de Frans-Nederlandse plechtigheid aanwezig. Onder de eregasten in Normandië bevonden zich ook koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prins Jaime, beschermheer van de veteranen van de naar zijn moeder vernoemde brigade. „Velen brachten in die dagen het hoogste offer voor onze vrijheid. Vandaag is een dag waarop we hen eer bewijzen”, vervolgde Rutte.
10.04 uur: Koningspaar aangekomen in Arromanches – Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn vrijdagmorgen samen met minister-president Mark Rutte en minister Jeanine Hennis-Plasschaert aangekomen in Arromanches. Daar vindt de Nederlands-Franse herdenking plaats van het begin van de geallieerde invasie in Normandië precies 70 jaar geleden, op 6 juni 1944. In het Franse plaatsje, waar de Britten op D-Day landden op de zogenoemde Gold Beach, legt de koning een krans en houdt onder anderen premier Rutte een toespraak. Bij de plechtigheid is ook nog een aantal veteranen aanwezig, die na de kranslegging een gesprek hebben met onder meer het koningspaar.
9:28 uur: Veteranen herdenken begin van landing Normandië – Mannen die zeventig jaar geleden de stranden van Normandië bestormden hebben vrijdag bij zonsopkomst hun gevallen kameraden herdacht. „Twenty-nine, let’s go!”, riepen de veteranen samen met actieve militairen van de 29e Infanteriedvisie van het Amerikaanse leger, waarna ze als op commando een slok Calvados naar binnen goten. Honderden Normandische burgers en andere toeschouwers applaudisseerden. Vervolgens vormden ze een menselijke keten op het strand van Omaha Beach. Later vrijdag komen ook de Amerikaanse president Barack Obama, de Britse koningin Elizabeth en andere hoogwaardigheidsbekleders onder wie koning Willem-Alexander en koningin Máxima eer bewijzen aan de meer dan 150 duizend Amerikaanse, Britse, Canadese en andere geallieerde militairen die hun leven in de waagschaal zetten om het Derde Rijk van Adolf Hitler te verslaan.
9.10 uur: Herdenkingsdienst in Bayeux – In Bayeux is een herdenkingsdienst aan de gang, die live te volgen is via de BBC.
8.14 uur: D-day via Twitter – Wat gebeurde er van uur tot uur tijdens de invasie in Normandië? NOS-correspondent Ron Linker twittert er vrijdag over.
7.00 uur: Koning en koningin in Arromanches – Koning Willem-Alexander, koningin Máxima en minister-president Mark Rutte zijn vrijdagmorgen in Arromanches voor de herdenking van de geallieerde landing op de kust van Normandië, precies 70 jaar geleden. Het koningspaar en de premier ontmoeten daar ook Nederlandse veteranen van de Prinses Irene Brigade en de Marine Luchtvaartdienst. Zij behoren tot de laatste overlevenden. De jongste is 88 jaar, de oudste 94.