Alle rapporten en prognoses wijzen erop: Nederland heeft behoefte aan meer goede woningen. Aan zorggebouwen die voldoen aan de eisen van déze tijd, net als behoefte aan veel betere school­gebouwen.

We hebben ook behoefte aan goede inpassing van bebouwing en groen. Ook willen we samen betere bereikbaarheid, water­veiligheid en een duurzame omgeving. Wie daarin niet investeert, is nooit klaar voor de toekomst.

Innovatie

Vreemd genoeg is er wel zo’n stroming die niet wil investeren te bespeuren. Het gaat om mensen die “prudentie” preken. Dat gebeurt door hen die denken dat Nederland wel af is, dat we er met alleen onderhoud ook wel komen. Ook al groeit het aantal auto’s op de weg, ook al wordt het steeds voller in treinen en op perrons. Ook al groeit het aantal huishoudens gestaag, jaar in, jaar uit – net als de wachtlijsten bij corporaties.

De bouw is geen eiland. Nee, we bouwen omdat Nederland behoeften heeft op het gebied van veilig en goed wonen, werken en reizen. En dat doen we zo innovatief dat we die klussen ook in het buitenland mogen uitvoeren. Investeren in de bouw draagt dus direct bij aan het welbevinden van Nederlanders. Het draagt bij aan onze economie, aan innovatie en zeer zeker ook aan banengroei.

De bouw heeft de zwaarste jaren in de geschiedenis achter de rug. Tussen begin 2009 en nu zijn zo’n 70.000 bouwvakkers en wegwerkers buitenspel komen staan door de crisis. Dat zijn Zuid-Europese cijfers waar je nauwelijks iets over hoort. En dat nota bene in de sector die ervoor wil zorgen dat iedereen fatsoenlijk en duurzaam kan wonen en werken.

In het afgelopen jaar heb ik heel veel leden bezocht van Bouwend Nederland en vaak was ik verrast. Enerzijds over de grote aandacht die ze besteden aan innovatie. Bijvoorbeeld in waterzuivering, energiezuinigheid en transformatie van kantoren en hele woonwijken. Anderzijds kwam ik overal de hindernis tegen van de financiering. Want om die innovaties om te zetten in uitvoering, om van prototypes tot opschaling te komen –met alle potentiële werkgelegenheid van dien– is er financiering nodig.

Bij de banken hoeft ons mkb niet aan te kloppen, dat geldt overigens ook voor onze grotere bedrijven. Ook blijven opdrachtgevers zoals gemeenten vaak vasthouden aan onzinnige, hinderlijke bankgaranties. En door vage kwaliteitseisen bij aanbestedingen gaat het uiteindelijk toch weer om de laagste prijs. Welk bouwbedrijf kan zo z’n vakmensen vasthouden?

De behoefte aan het product is er zeer zeker. Daar passen dus investeringen bij.

Herbestemming

De bouw biedt dus innovatie, echte banen, inhalen van achterstand in woningbouw, energiezuinige ombouw, efficiënte aanleg en onderhoud van spoor-, weg- en waterverbindingen, en natuurlijk slimme oplossingen voor waterbescherming. Wat daarbij nog nodig is, is geld. Om verder op te schalen, om nieuwe kansen te pakken.

Want er is inderdaad nog veel vastgoed dat leegstaat. Dat moet nodig worden omgebouwd tot zorghotel, studenten- of starterswoning, al dan niet met (gedeeltelijke) sloop.

Maar er is meer vraag. Vraag naar middeldure huurwoningen die nog uiterst schaars zijn. Vraag naar ecologische woningen, naar scholen die duurzaam omgaan met energie, naar aanpassing van honderdduizenden ouderenwoningen. In dat laatste geval hoeven de bewoners niet te verhuizen. Ik denk niet dat we miljarden weggooien, als we investeren in deze behoeftes.

Ook zijn er voor onze infrastructuur echte oplossingen nodig. Veel spoortracés kraken in hun voegen bij alle treinen, reizigers en vracht die daar 24 uur per dag en zeven dagen per week overheen moeten. Kleine verstoringen hebben al meteen grote gevolgen. Hetzelfde zien we op onze almaar drukkere snelwegen, waar relatief kleine ongelukken meteen voor lange files zorgen.

Gooien we miljarden weg als we daar nou echt eens iets aan gaan doen? Dat lijkt me niet. Of blijven we soms liever goed infrageld gebruiken om bijvoorbeeld Fyradebacles op te vangen?

De auteur is voorzitter van brancheorganisatie Bouwend Nederland.