Analyse: Geen alternatief voor verkiezingen Syrië
DAMASCUS. Volgens een Jordaanse analist zijn er zelden verkiezingen geweest die zo’n scherpe polarisatie veroorzaakten als de Syrische presidentsverkiezingen van dinsdag.
De man heeft gelijk: deze verkiezingen verdeelden zowel de internationale gemeenschap als de Syriërs zelf, maar dat geldt feitelijk voor vrijwel alles wat Syrië aangaat sinds daar in maart 2011 de problemen begonnen.
De verkiezingen werden door het Westen en een groot gedeelte van de Syrische oppositie als „absurd” omschreven. Voor deze kwalificatie zijn steekhoudende argumenten aan te voeren want hoe kunnen er verkiezingen worden georganiseerd in een land dat verscheurd wordt door een bloedige oorlog die resulteerde in meer dan 150.000 doden en 9 miljoen ontheemden?
De negatieve reacties van westerse politici en de Syrische oppositie hadden nog een reden. In 2011 was vrijwel iedereen er immers van overtuigd dat de dagen van de Syrische president geteld waren. Met de mogelijkheid dat Assad zich ruim drie jaar later opnieuw kandidaat zou stellen hield indertijd volstrekt niemand rekening.
Bij de Syrische presidentsverkiezingen, die ongetwijfeld gewonnen zullen worden door Bashar al-Assad, kunnen enkele fundamentele vragen worden gesteld. In welke situatie bijvoorbeeld zou Syrië zijn terechtgekomen indien deze verkiezingen niet hadden plaatsgevonden?
In theorie had Assad zijn huidige termijn kunnen verlengen door een grondwetswijziging, maar dit werd vooral door Rusland en Iran gezien als een ondergraving van Assads legitimiteit, die hij in de ogen van het Westen al in 2011 had verloren. Dit was ook het belangrijkste bezwaar van de Syrische binnenlandse oppositiebeweging National Coördinating Body. Deze beweging stelde dat de presidentsverkiezingen in Syrië geen poging waren tot meer democratie maar uitsluitend bedoeld waren om legitimiteit te verwerven. Wat de komende dagen daarom vooral telt is niet zozeer de uitslag van deze verkiezingen maar het opkomstpercentage van de kiezers. Een hoge opkomst versterkt de legitimiteit van Assad in de ogen van zijn binnenlandse en buitenlandse bondgenoten.
In een ander scenario zou Syrië zonder deze verkiezingen in een presidentloze periode terecht zijn gekomen, wat de actuele situatie is in buurland Libanon.
President Assad is echter het westerse aanspreekpunt inzake de ontmanteling van de Syrische chemische wapens. Bovendien is sinds maanden bekend dat de inlichtingendiensten van een aantal westerse landen die de val van Assad nastreven heimelijk weer contact met diezelfde Assad hebben gezocht, uit vrees voor de terugkomst van duizenden westerse jihadisten uit Syrië.
De herverkiezing van Assad die waarschijnlijk een uitgemaakte zaak is, zal door het Westen officieel worden afgedaan als een persiflage van democratie. Achter de coulissen echter is het besef aanwezig dat er momenteel geen werkelijk alternatief voor Assad aanwezig is. De angst om op een dag de zwarte vlag van al-Qaida boven het presidentieel paleis in Damascus te zien is immers niet langer uitsluitend fictie.