Daags na de voor de socialisten (PS) en gematigd rechtse oppositiepartij (UMP) zo desastreus verlopen Europese verkiezingen, is er van de partij weinig meer over. En het had nog veel erger kunnen uitpakken als de grote schoonmaak binnen de partij voor het weekeinde was begonnen.

Vriend en vijand binnen het UMP waren het erover eens dat ze interne crisisberaad over de recente onthullingen tot na de verkiezingen moesten bewaren. Was dat niet gebeurd, dan had Marine Le Pen misschien wel 40 procent van de kiezers achter zich gekregen.

Met de ”Affaire Bygmalion”, zoals het schandaal in Frankrijk wordt genoemd, lijkt de partij iedere geloofwaardigheid te hebben verloren. Hier en daar wordt gesproken van een implosie die al was voorspeld vóór de Europese verkiezingen. Het rommelde al weken binnen het UMP. Het tijdschrift Le Point en de krant Libération hadden aangetoond dat er behoorlijk wat mis was met de financiering van de herverkiezingscampagne van Sarkozy in 2012.

Die campagne was in handen van Jérôme Lavrilleux, die ook een zetel heeft in het Europees Parlement. Lavrilleux is een bekende van Jean-François Copé. Dinsdag moest eerstgenoemde voor de rechter uitleg van zaken geven. Een aangeslagen Lavrilleux gaf na afloop tegenover de pers toe dat er inderdaad is gesjoemeld met de campagnefinanciering.

Plafonds

Het communicatiebureau Bygmalion, dat de campagnebijeenkomsten organiseerde, stuurde torenhoge rekeningen naar het partijbureau van het UMP, terwijl die eigenlijk naar de organisatie van de campagne hadden moeten gaan. Op die manier werden het door de wet vastgestelde financiële plafond voor de presidentiële campagne omzeild.

Jean-François Copé liet dinsdag weten dat hij geen verantwoordelijkheid wil nemen voor de gemaakte fouten. Copé: „Ik wist niet dat we het plafond hadden bereikt. We zaten midden in een campagne. Ik heb niks gezien, het is niet in mijn bureau gebeurd.”

In totaal zou een bedrag van 
11 miljoen euro aan de campagne zijn besteed dat onder een andere noemer de boeken inging.

Copé reageerde aanvankelijk gepikeerd op het nieuws dat zijn naam werd verbonden aan het financieringsschandaal. Hij zou niet op de hoogte zijn geweest van het systeem van valse facturen. De afgelopen week leek hij te gaan beseffen dat zijn positie onhoudbaar was geworden. Copé wordt ook beschuldigd van nepotisme, omdat hij direct verantwoordelijk was voor de opdrachten aan Bygmalion zonder dat deze openbaar werden aanbesteed.

Binnen de partijgelederen is flinke twijfel gerezen over een herverkiezing van Nicolas Sarkozy in 2017. Sommige UMP-leden schilderen zijn entourage af als een bende zakkenvullers. Een grote schoonmaak kan volgens hen geen kwaad.

De gevallen partijvoorzitter Copé lijkt in ieder geval niet van plan om alleen voor het schandaal te gaan boeten en wijst nadrukkelijk in de richting van de voormalige president, die meer duidelijkheid zou moeten verschaffen over de geldstromen tussen de partij en de organisatie van de campagne.

De Franse justitie is een onderzoek gestart naar leiding van Bygmalion en Copé. Ook het campagneteam van Sarkozy wordt door de rechter aan de tand gevoeld.

De Franse website Mediapart beweert overigens bewijzen in handen te hebben dat ook de verkiezingscampagne van Sarkozy in 2007 illegaal zou zijn gefinancierd. De Libische leider Gaddafi zou volgens Mediapart de campagne van de presidentskandidaat destijds met 50 miljoen euro hebben ondersteund.