Portret: Chocoladekoning wil Oekraïne bij elkaar houden
KIEV. De Oekraïners houden blijkbaar van sprookjesachtige bijnamen voor hun leiders. Voormalig premier Timosjenko ging door het leven als ”gasprinses”. De nieuw gekozen president Porosjenko wordt ”chocoladekoning” genoemd.
Petro Porosjenko (1965) was de enige oligarch die vanaf het begin de zijde koos van de betogers op het Onafhankelijkheidsplein in Kiev. Dat was het centrum van het protest tegen de inmiddels verdreven president Janoekovitsj. Porosjenko zette zijn tv-station in om verslag te doen van de protesten in de hoofdstad.
Hij won de verkiezingen zondag met 55 procent van de stemmen. Dat mag een prestatie worden genoemd in het zwaar verdeelde land. Waarbij in acht genomen moet worden dat er in de regio Donetsk nauwelijks is gestemd.
Porosjenko is een doorgewinterde politicus die posten bekleedde als minister van Buitenlandse Zaken en Economie. Hij spreekt ook goed Engels, wat in Oost-Europa nog altijd niet algemeen is. De snoepmagnaat is fervent voorstander van nauwere banden met het Westen. Daarnaast wil hij de dialoog aangaan om te voorkomen dat Oekraïne uiteenvalt.
Op de eerste dag na zijn verkiezing liet hij zich echter wel scherp uit over de separatisten. Die wilden van de bloeiende regio Donetsk „een soort Somalië” maken. „Ik zal nimmer toestaan dat dit op Oekraïens grondgebied gebeurt.” De politicus hoopt dat Rusland zal helpen de stabiliteit in Oost-Oekraïne te herstellen. De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Lavrov, heeft daarvoor zijn steun al toegezegd.
Toch wil Porotsjenko de pro-Russische separatisten niet tegen zich in het harnas jagen. Daarom zet hij zich niet in voor toetreding tot de NAVO. Dat bondgenootschap wordt in het oosten als vijand gezien.
Hij lijkt gematigder dan zijn tegenkandidaat Joelia Timosjenko. Die is radicaler en pleitte voor snelle aansluiting bij de NAVO.
Volgens waarnemers is Porosjenko erin geslaagd over te komen als sterk en betrouwbaar. Hij is pragmatisch en zoekt de confrontatie niet. Porosjenko is in staat akkoorden te smeden met mensen van verschillende kampen. Hij weet ook sussend op te treden in gespannen situaties: tijdens de betogingen voor de val van Janoekovitsj ging hij eens tussen politie en betogers in staan.
Volgens het blad Forbes heeft de 48-jarige fabrikant-politicus een vermogen van bijna 1 miljard euro. Hij wist zijn succes als zakenman electoraal te verzilveren met de leuze: „Ik weet hoe je banen moet creëren.” Tijdens de verkiezingscampagne werd Porosjenko door de Duitse bondskanselier Merkel ontvangen. Dat maakte indruk op veel Oekraïners, die de Duitse stabiliteit respecteren.
Porosjenko is geboren vlak bij de Roemeense grens in de streek rond Odessa aan de Zwarte Zee. Hij is vader van vier kinderen. Zijn chocolaconcern Roshen Confectionery opereert internationaal en verkoopt ook in Rusland, Hongarije en Litouwen. In Rusland werden zijn producten onlangs geblokkeerd. In 2004 hielp hij de Oranjerevolutie financieren.