Deze mening verwoordde drs. J. A. Eijmael-Verkade zaterdag tijdens een drukbezochte verdiepingsconferentie 25+ in Gouda. Deze conferenties zijn een initiatief van de Hervormde Mannen- en de Hervormde Vrouwenbond. De eerste bijeenkomst werd begin 2013 gehouden. Deze keer was het thema: ”Godsbeeld en zelfbeeld”.

Eijmael-Verkade, klinisch psycholoog bij Eleos, sprak over de verhouding van het zelfbeeld tot het Godsbeeld. Ze begon met de stelling dat een goede opvoeding te maken heeft met een veilige hechting. Als er iets misgaat in de opvoeding kan er een angstige, een vermijdende of een gedesorganiseerde hechting ontstaan. De manier van hechting werkt door in het zelfbeeld.

Volwassenen met een angstige hechting hebben dikwijls moeite om in de relatie tot God rust te ervaren, terwijl mensen uit deze groep juist ingespannen naar God kunnen zoeken. Ze hebben dikwijls een idealiserend beeld van God en vinden het moeilijk om verantwoordelijkheid voor hun eigen leven te nemen. Ook hebben zij vaak een streng godsbeeld. Ze ervaren angst om zelf te handelen en hebben angst voor een straffende God, aldus de psycholoog.

Zichzelf redden

Volwassenen die ontwijkend gehecht zijn, hebben geleerd zichzelf te redden, maar ze denken dikwijls dat het geloof niet voor hen is en houden God van zich af. Deze groep komt niet vaak in therapie, omdat ze zelf oplossingen voor hun problemen bedenken.

Gedesorganiseerd gehechte mensen zijn doorgaans emotioneel niet stabiel. Ze zijn de ene keer vol van Gods liefde en een volgend moment zitten ze in de put. Boosheid jegens mensen wordt al snel gekoppeld aan boosheid jegens God. Zoals men zich voelt, zo is de wereld. Mensen uit deze groep hebben vaker heftige bekeringservaringen, meent de deskundige.

Eijmael-Verkade gaf ook voorbeelden van mensen met een veilige hechting die in de problemen kwamen. Maar „als je in de hechting schade oploopt, is het moeilijker om tot Godsvertrouwen te komen, zoals mensen met een geamputeerd been moeite hebben om een heuvel te beklimmen.”

Ten slotte noemde ze drie psalmen die van belang kunnen zijn voor mensen die geen goede hechting ervaren hebben. Psalm 139 gaat over God Die je persoonlijk kent. Psalm 8 spreekt over de mens die weliswaar nietig is maar er toch mag zijn. Uit Psalm 103 spreekt het meedogen van God met mensen die klein van moed en krachten zijn.

Beeld bijstellen

Prof. dr. H. G. L. Peels, hoogleraar Oude Testament aan de Theologische Universiteit Apeldoorn, sprak over het Bijbelse godsbeeld. Hij merkte op dat velen het beeld van God willen bijstellen. „Het accent komt meer te liggen op Gods barmhartigheid, de feelgoodreligie.”

Hij constateerde dat de Bijbel, zowel in het Nieuwe als in het Oude Testament, met twee woorden spreekt. „Zo is de heilige God bron van schrik én bron van vreugde, God van toorn én van liefde, van wraak én van genade, waarbij ondertussen heel duidelijk en prominent de liefde vooropstaat en vooropgaat.”

In Christus heeft God, aldus prof. Peels, op zijn diepst uitgesproken Wie Hij werkelijk en wezenlijk is. „Elk Godsbeeld dat niet op de een of andere wijze het lijden, het sterven en de opstanding van onze Heiland weerspiegelt, is letterlijk on-christelijk.”