Italië wil de vluchtelingenkwestie hoog op de agenda hebben bij de Europese Unie. „Alle staten van de Europese Unie betalen een hoge prijs voor het mislukte Europese immigratiebeleid,“ zei Sandro Gozi, de onderminister voor Europese Zaken in de regering-Renzi afgelopen week tegen leden van de buitenlandse pers in Rome. „Ook landen die niet aan de Middellandse Zee liggen, begrijpen nu dat de kosten hoog zijn wegens het ontbreken van een gemeenschappelijke strategie rond vluchtelingen. Landen als Zweden zijn overstroomd met asielaanvragen na de massale toestroom van de afgelopen maanden.”

Gozi zei niet onder de indruk te zijn van kritiek van onder anderen staatssecretaris Teeven dat Italië te weinig doet om immigranten tot registratie te dwingen als ze op Italiaanse bodem komen. „Sommige groepen van immigranten zijn zo gekant tegen registratie dat ze hun vingerprofiel wegschuren.”

In juli start het Italiaanse voorzitterschap van de Europese Unie. „Dat Italiaanse semester is erg belangrijk”, vindt Gozi, „omdat het begint na de Europese verkiezingen. Er bestaat een grote wens bij de kiezers om vernieuwing van de Europese instellingen. We willen dat de prioriteiten voor de komende vijf jaar worden gesteld.”

Een belangrijke prioriteit is de immigratiepolitiek. Italië vindt dat het een belangrijke operatie op touw heeft gezet, die door de andere lidstaten onvoldoende op waarde wordt geschat. Italië begon vorig jaar oktober met een speciale militaire en humanitaire operatie aan de zuidelijke kant van de Middellandse Zee. De operatie, onder de naam ”Mare Nostrum”, werd gestart om iets te doen aan de humanitaire noodsituatie als gevolg van de uitzonderlijke toevloed van migranten over zee. Op 3 mei van dat jaar verdronken 366 bootvluchtelingen uit Afrika bij het Italiaanse eiland Lampedusa.

Mare Nostrum heeft een tweeledig doel: het redden van mensenlevens en het oppakken van mensensmokkelaars. De marine heeft vijf schepen, helikopters en vliegtuigen ingezet.

De operatie is succesvol. In vijf maanden tijd zijn 13.500 immigranten op zee gered. Ongeveer 300 mensensmokkelaars, veelal bemanning van de schepen en scheepjes die immigranten uit Afrika brengt, zijn opgepakt. Maandelijks kost de operatie 9 miljoen euro, vertelde Gozi.

„We zullen de missie Mare Nostrum vervolgen”, vertelde Gozi, „omdat we niet toestaan dat immigranten verdrinken in de Middellandse Zee. We willen echter wel dat Mare Nostrum een gemeenschappelijke aanpak wordt van de Europese Unie.”

Een regeringspartner van Renzi wil de kosten op Brussel ver-
halen. „Europa moet zijn steentje 
bijdragen aan de bescherming van haar grenzen. Of we krijgen de kosten vergoed”, stelde 
Angelino Alfano, de minister van 
Binnenlandse Zaken en lijsttrekker van een rechts minderheidspartij, „óf we trekken de kosten af van onze jaarlijkse bijdrage aan Europa.”

Buiten de Italiaanse regering is de tegenstand tegen Mare Nostrum groot. Zo zei oud-premier Silvio Berlusconi dat „onze schepen de immigranten moeten tegenhouden en terugsturen.”