Berger en Colom zegden de waarnemers toe dat ze het democratische proces zullen respecteren. Verder spraken ze zich voor een waardige verkiezingscampagne uit.

Medewerkers van de OAS lieten zich ook zien in gemeenten als Quetzal, Ixcàn en Suchitepéquez, waar de uitslagen van de lokale verkiezingen tijdens de eerste ronde op 11 november door gewelddadigheden ongeldig moesten werden verklaard. Waarnemers riepen politici in die gemeenten op de kalmte te bewaren, als zondag opnieuw wordt gepoogd daar lokale besturen te kiezen.

De verkiezingen voor dit handjevol gemeenten staan in de schaduw van de strijd om het presidentschap. Berger en Colom staan daarin tegenover elkaar omdat ze in de eerste ronde de meeste stemmen kregen.

Berger van de Grote Nationale Alliantie (GANA) kreeg de steun van 34,4 procent van de kiezers. Hij is burgemeester van de hoofdstad Guatemala–Stad geweest. Textielondernemer Colom van de Nationale Eenheid van Hoop (UNE) werd tweede met 26,4 procent.

Tot grote opluchting van onder meer mensenrechtenorganisaties bleef oud–dictator José Efraín Ríos Montt in de eerste ronde op 19,3 procent steken. Deze leider van het Guatemalteekse Republikeinse Front (FRG) kreeg aan de vooravond de meeste aandacht, omdat hij na een coup in 1982 een keiharde strijd tegen linkse guerrillastrijders voerde. Volgens mensenrechtenorganisaties was hij in die periode verantwoordelijk voor de moord op tienduizenden indianen.

De Guatemalteekse stemmers lijken niet geheel afstand van de FRG van de oud–dictator te hebben genomen. Deze partij is ook die van de scheidende president Alfonso Portillo en is wat de uitgebrachte stemmen aangaat de derde van het land geworden. Dankzij het districtensysteem is de FRG de tweede partij in het Huis van Afgevaardigden.

De vierde partij van het land, de Partij van Nationale Vooruitgang (PAN), heeft presidentskandidaat Colom steun in de tweede ronde beloofd. Hetzelfde lijkt FRG–leider Ríos Montt te gaan doen.

Maar ondanks die beloften ligt Colom in de peilingen nog achter op Berger. Volgens een maandag gepubliceerde peiling van het onderzoeksbureau Demoscopia krijgt Berger zondag de steun van 57,3 procent van de kiezers. Colom staat op 42,7 procent.

Beide kandidaten hebben in hun verkiezingscampagne gezegd dat ze prioriteit aan de strijd tegen de armoede en de aanpak van corruptie en geweld zullen geven. Volgens een rapport van de Wereldbank is Guatemala, na Haïti en Bolivia, het armste land van Latijns–Amerika. Van de ruim 11 miljoen inwoners leeft 57 procent in armoede en 15,7 procent in extreme armoede.

Guatemala geldt bovendien als een van de gewelddadigste Latijns–Amerikaanse landen. Onafhankelijke Guatemalteekse media stellen daar vooral de georganiseerde misdaad en illegale veiligheidsdiensten voor verantwoordleijk. Deze hebben het vooral gemunt op rechters, journalisten en mensenrechtenactivisten.

Anderhalve week geleden ontstond nog grote opschudding in de katholieke gemeenschap door de moord op de priester José María Ruiz, die politiek actief was en liefdadigheidswerk in de hoofdstad Guatemala–Stad verrichtte.

Ook een Guatemalteekse vrouwenorganisatie stelde onlangs het geweld in het Midden–Amerikaanse land aan de kaak. Mensenrechtenactiviste Giovanna Lemus zei tegen het Duitse persbureau DPA dat dit jaar al 351 vrouwen op brute wijze zijn vermoord. Volgens Lemus waren de meeste moorden het werk van jeugdbendes, de zogenoemde Maras. Ze stelde dat de regering te weinig actie onderneemt om die groepen te straffen.