Daarnaast moet de kerk oog hebben voor hen die dreigen hun werk te verliezen. Dat stelt dr. Trinus Hoekstra, theoloog en projectmanager bij het binnenlands diaconaat van Kerk in Actie van de Protestantse Kerk in Nederland.

Hij sprak dinsdag op een internationaal congres in Egmond aan Zee. De Raad van Kerken in Nederland verwelkomt sinds gisteren tot zaterdag daar verschillende nationale raden van kerken uit Europa. Gisteren stond de vraag centraal wat de kerk kan doen in de economische crisis in Nederland aan werkloosheid en armoede.

Kerken kunnen de pijn van werkloosheid en armoede verzachten, veelal via hun diaconieën, met bijvoorbeeld noodhulp, voedselbanken en schuldhulpverlening, zegt dr. Hoekstra. Het behoort volgens hem niet tot de taak van de kerken om beleidsmatige oplossingen voor de crisis aan te reiken, evenmin om nieuwe banen te creëren. „Kerkelijke vacaturebanken kunnen wel proberen werklozen aan een baan te helpen. Het is mogelijk dat kerkelijke crisisteams daar een bemiddelende rol in spelen.”

Nood

Het is van belang dat de kerk oog heeft voor de geestelijke nood die werkloosheid en armoede mee kunnen brengen, stelt Hoekstra. „De kerk moet een luisterend oor bieden aan werklozen en hun gezin. Ze dient in prediking en pastoraat aandacht te schenken aan hun problemen en oog te hebben voor degenen die dreigen hun werk te verliezen.”

De welvaartsstaat brokkelt af. De overheid trekt zich steeds meer terug. De verzorgingsstaat maakt plaats voor de participatie­samenleving. De maatschappij moet zich opmaken voor meer zelfredzaamheid. Werklozen moeten zelf proberen aan werk te komen. Hoekstra noemt dat een uiterst merkwaardige verschuiving. „We hebben te maken met krapte op de arbeidsmarkt. Er zijn banen tekort, maar werklozen moeten een baan vinden. Zo worden ze richting de arbeidsmarkt geduwd, terwijl er geen werk is. Ze worden radeloos.”

De kerk moet zorg moeten dragen voor het sociale welzijn van haar leden. Daarbij is ze afhankelijk van vrijwilligers, stelt Hoekstra.

Hij geeft aan dat wat de kerk kan doen aan de gevolgen van werkloosheid een multidisciplinaire aanpak behoeft. De projectmanager bij Kerk in Actie onderscheidt daarin een pastorale, diaconale en liturgische dimensie. Daarnaast zijn vorming en toerusting een belangrijk element. „We moeten leren hoe met financiën om te gaan. Vergaren gaat ons mensen heel gemakkelijk af, maar als het op betalen aankomt, lopen mensen vast. Als dan werkloosheid zich aandient, slaan angst en frustratie toe.”

Hij erkent dat betaalde arbeid een bepaalde zin geeft aan het leven. „Het structureert tijd, brengt sociale contacten, verleent identiteit en maatschappelijke status. Werkloosheid biedt echter ook perspectieven om als vrijwilliger dienstbaar te zijn.”