D66 kan links en rechts winnen
AMSTERDAM (ANP). D66 zit in een ideale positie voor de Europese verkiezingen donderdag. De partij kan links en rechts kiezers van andere partijen afsnoepen. Alleen bij de PVV heeft D66 niet veel te winnen. De eigen kiezers zijn juist vrij zeker van hun zaak, de kans dat ze op een andere partij stemmen is niet heel groot.
Dat blijkt uit een onderzoek van het Kieskompas voor het ANP. Het Kieskompas vroeg meer dan 73.000 mensen om bij elke partij op een schaal van 0 tot 10 aan te geven hoe groot de kans is dat ze erop stemmen. Bij een 8 of hoger telt iemand als een waarschijnlijke kiezer. „De meeste mensen horen niet bij één enkele partij, maar hebben twee of drie of vier partijen waarop ze kunnen stemmen”, legt André Krouwel van het Kieskompas uit.
Meer dan de helft van de waarschijnlijke PvdA-kiezers geeft aan dat er een reële kans is dat ze toch op D66 zullen stemmen. Ook bij VVD en GroenLinks kan de helft nog overstappen naar de links-liberalen. Een op de drie CDA-kiezers neigt naar D66, net als een kwart van de aanhang van SP, Partij voor de Dieren en 50PLUS. Zelfs bij ChristenUnie/SGP kunnen de liberalen een op de zes kiezers wegtrekken. Alleen bij de PVV heeft maar een paar procent ook sympathie voor D66.
Andersom heeft D66 minder te vrezen van de concurrenten. Zo’n 37 procent van de D66-aanhang heeft ook warme gevoelens voor GroenLinks, de VVD trekt aan 30 procent van de D66-kiezers. Een kwart zou ook op de PvdA kunnen stemmen. De kans dat de partij stemmen kwijtraakt is dus veel minder groot dan de kans dat ze stemmen wint.
„D66 profileert zichzelf als het redelijke alternatief, als de tegenpool van Wilders. De partij is voor iedereen een tweede of derde keus. Als de eigen club het niet goed doet is, is D66 de vluchtheuvel waar mensen naartoe rennen”, zegt Krouwel. Bij de linkse liberalen vindt iedereen namelijk iets van zijn gading. „Rechts houdt van ze omdat de partij economisch rechts is, linkse mensen steunen de progressieve koers van D66 over bijvoorbeeld het homohuwelijk.”
Die kracht is tegelijk de zwakte van de partij, zegt Krouwel. „Er is geen harde kern, zoals bij andere partijen. Iedereen houdt een beetje van D66, maar weinig mensen houden echt van ze. Nu stroomt het water hun kant op, in 2006 liep de partij juist leeg.”
D66 boekte in maart een goede uitslag bij de gemeenteraadsverkiezingen. In Amsterdam en Den Haag werd de partij zelfs de grootste. Onafhankelijk instituut VoteWatch voorspelt dat D66 donderdag vijf zetels wint. Daarmee zou het de grootste Nederlandse partij in het Europees Parlement worden.
