Iraakse Koerden willen eenheid, autonomie en olie
Een autonoom Koerdistan binnen een federaal Irak. Dat hopen de vijf Koerdische leden van de Iraakse bestuursraad te verwezenlijken, zoals blijkt uit een voorstel dat ze hebben ingediend.
De twee rivaliserende Koerdische partijen gaan samenwerken en het Koerdische bestuur krijgt een ’eerlijk deel’ van de inkomsten uit de olie in het gebied.
Sinds de Golfoorlog van 1991 hebben de Koerden in Noord-Irak in feite al autonomie. Amerikaanse en Britse vliegtuigen hielden er toezicht op het vliegverbod dat daar voor het leger van Saddam Hussein gold. Er was een parlement en een functionerende overheid. „Deze ervaringen kunnen dienen als model voor de rest van Irak”, zegt Khasraw GulMohamed, voormalig parlementariër van een van de twee grote Koerdische partijen, de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK).
In 1994 raakten de PUK en de andere grote Koerdische partij, de Democratische Partij van Koerdistan (KDP), slaags met elkaar en kwam het tot een schisma in het Koerdische gebied. Nu beloven ze zich te verzoenen en de staatsapparaten die beide partijen elk in een deel van Koerdisch gebied runnen, te doen fuseren. „Er zijn gesprekken gaande over de mechanismen daarvoor”, zegt GulMohamed.
Het autonome gebied in de no-fly-zone omvat niet het hele gebied in Irak waar de Koerden in de meerderheid zijn. Beide Koerdische partijen kijken verlekkerd naar het olierijke Kirkuk, dat onder controle van Saddam stond. Maandag demonstreerden duizenden Koerden in de stad om aansluiting te eisen bij autonoom Koerdistan. Veelzeggend was dat vlaggen van zowel de PUK als de KDP werden meegedragen.
De grenzen van Koerdistan worden getrokken in de nieuwe Iraakse grondwet, of mogelijk al in de ”fundamentele wet” die er in februari moet zijn. Dat de Koerden niet zomaar hun zin krijgen, is nu al duidelijk. Mouwafak al-Rubaie, een sjiitisch lid van de bestuursraad, laat desgevraagd weten dat de grenzen van de Iraakse deelstaten niet langs etnische lijnen getrokken mogen worden. Over het lot van Kirkuk is de bestuursraad nog lang niet uitgepraat.