Onwennig stapt Dick van Faassen (73) door de gangen van het Van der Valk-restaurant De Biltsche Hoek in De Bilt. Een toegestoken arm van een verzorgster weert hij af. „Ik hou mijn roer wel recht.” In het voorbijgaan wijst hij naar de keuken. „Moet ik borden afwassen?” Een dame die zijn jas aanneemt, klopt zijn schouders af. „Dit is een net diner, hoor”, glimlacht de vrouw.

In de zaal waar drie tafels staan gedekt, klinkt zachte kerstmuziek. Hij begroet zijn tafelgenoten. „U bent mevrouw Giethoorn? Ha, dat is het Venetië van het noorden.” Van Faassen heeft er zin in. „Het aanbod voor dit diner kwam als een volslagen verrassing. Normaal eet je een hapje thuis, nu zit je in een totaal andere sfeer.”

Met Kerst denkt hij wel aan de geboorte van Christus, maar gelovig is hij niet. „Ik ben agnost. Ik geloof alleen in dingen die bewezen kunnen worden.” In zijn woonplaats Zeist heeft Van Faassen, voorheen leraar Duits en biologie, geen familie wonen. „Maar ik krijg een paar keer per week bezoek van een goede kennis.” Hij zwierf de wereld over. „Waar naartoe? Je kunt beter vragen waar ik niet geweest ben. Japan, Irak, Iran, Mongolië, Israël.”

Joop (71) en Gerrie (73) van Dolder uit Austerlitz zijn verguld dat ze zijn uitgenodigd voor het gratis uitje naar een van de toekanrestaurants. Normaal zijn ze aan huis gebonden. Gerrie zit in een rolstoel. Joop, zelf hartpatiënt: „Ik verzorg mijn vrouw de hele dag. Ik doe de boodschappen, kook het eten en doe de was. We kunnen nauwelijks het dorp nog uit. Je kunt niet meer als een ander. Je hoort er niet zo meer bij. Het is een moeilijke situatie, maar het is niet anders.”

Gerrie is blij dat niemand er haar op aan zal kijken als ze zich niet tot in de puntjes aan de etiquette houdt. „Met mijn reumahandjes kan ik niet zo met mes en vork eten.”

Steeds meer ouderen in Nederland belanden in een isolement, constateert Gusta ter Veen, woordvoerder van het Nationaal Fonds Ouderenhulp, dat samen met de ouderenbonden ANBO, PCOB en Unie KBO de kerstdiners organiseert. „Uit onderzoek blijkt dat 200.000 ouderen erg eenzaam zijn. En dat aantal loopt alleen maar op.”

De kerstdineractie moet ouderen een „steuntje in de rug” geven, zegt Ter Veen. „Veel ouderen hebben het niet zo makkelijk. Ze komen het huis nauwelijks uit. Ze zullen daar niet gauw over klagen, ze zijn niet zo mondig als de huidige generatie. Voor veel ouderen is het al een hele happening dat ze een reisje gaan maken.”

Het echtpaar Van Dolder blikt later die avond enthousiast terug op het uitje. Afgezien van een uurtje vertraging was het een geslaagde happening, zegt Joop van Dolder. Het eten was voortreffelijk. Hij koos voor het varkenshaasmenu, compleet met gebakken aardappeltjes, spruitjes, appelmoes en rauwkost. Zijn vrouw gaf de voorkeur aan zalm. Vooraf was er groentesoep. Na afloop een ijstoetje met koffie. Als klap op de vuurpijl werd er in de donkere eetzaal een klein vuurwerkje afgestoken. „Heel erg sfeervol.”

Ook Dick van Faassen heeft genoten. „Sfeervol, heel gezellig. Het was werkelijk zeer geslaagd. Ik heb in 73 jaar nog nooit zo’n onvergetelijke voorbereiding voor Kerst gehad.”