Het Strafhof voert tot nu toe alleen processen tegen Afrikanen, wat het hof op veel kritiek van de Afrikaanse Unie is komen te staan. Het hof heeft eerder ook gedrag in bijvoorbeeld Zuid-Amerika (Colombia) en Azië (Afghanistan) onderzocht, maar dat leidde nooit tot een aanklacht. Ook naar Britse militaire operaties in Irak is al gekeken. Maar Bensouda’s voorganger Moreno Ocampo concludeerde in 2006 dat er onvoldoende aanwijzingen zijn voor zware misdaden.

Bensouda kreeg in januari nieuw materiaal dat is verzameld door Britse en Duitse advocaten en mensenrechtenactivisten. Die beschuldigen Britse militairen van de systematische mishandeling van honderden Iraakse gevangenen. Daarbij zou het niet om incidenten gaan: de hardhandige verhoormethodes staan vermeld in de instructieboekjes voor de Britse militairen die Irakezen moesten verhoren, aldus het European Centre for Constitutional and Human Rights (ECCHR) en Public Interest Lawyers (PIL).

Die organisaties hopen dat een ICC-vooronderzoek de Britten ertoe aanspoort mogelijke oorlogsmisdaden zelf te onderzoeken. Het ICC mag namelijk alleen een proces beginnen als het betrokken land zelf niet tot vervolging kan of wil overgaan, volgens het zogeheten ‘complementariteitsbeginsel’. Politieke druk op militaire aanklagers om niet in actie te komen, zou door een vooronderzoek van het Strafhof afnemen.

Advocaat Phil Shiner van PIL zei vorige week tijdens een debat in het Grotius Centre in Den Haag veel vertrouwen te hebben in de nieuwe hoogste militaire aanklager van het Verenigd Koninkrijk, auditeur-militair Andrew Cayley. Die speelde eerder in Den Haag een belangrijke rol bij de eerste veroordeling wegens genocide na de val van Srebrenica.