In toenemende mate worden kinderen door hun ouders als een probleem ervaren. Dat is niet van vandaag of gisteren. ‘Vader’ Cats (1577-1660), de verre voorganger van premier Rutte, dichtte in een bekend geworden puntdicht: „kinderen zijn hinderen.” Hij bedoelde dat kinderen niet alleen een grote financiële last voor hun ouders waren, maar ook dat hun aanwezigheid een fatsoenlijk gesprek tussen volwassenen bijna onmogelijk maakte.

Uit een reportage in het Volkskrant Magazine van 15 maart met als kop ”Waren ze alvast de deur maar uit” blijkt dat er naast de argumenten van Cats nog een heleboel bij gekomen zijn. Veel ‘ouders van nu’ zeggen dat kinderen een groot risico zijn voor hun relatie. Dat er vaak ruzies ontstaan over de zorgplicht. Dat een zwangerschap het lichaam van de vrouw minder aantrekkelijk maakt. Dat vriendschappen door de drukte met kinderen op een laag pitje komen te staan. Kortom, kinderen doen veel levensvreugde teniet.

Daarbij komt nog de zorg om de tussenschoolse en naschoolse opvang, en als kinderen wat ouder zijn geworden de zorg om zakgeld, kleedgeld, boekengeld, collegegeld en het verzoek om aanvullingen van de studiefinanciering. De emeritus hoogleraar dr. Ruut Veenhoven, die het allemaal onderzocht heeft, komt tot de conclusie: „Het is een mythe dat het ouderschap gelukkig maakt.”

Het opvoeden thuis is in veel moderne gezinnen een neventaak geworden en vindt vooral plaats tijdens de ‘spitsuren’. Het probleem hierbij is dat dit opvoeden dan vaak bestaat uit reageren op negatief gedrag van de kinderen. Het is eigenlijk raar, zegt een moderne moeder in het Volkskrant Magazine, dat we zo boos worden op onze kinderen. Met bijvoorbeeld collega’s gaan we heel anders om. „Tegen een vreemde zeg je: hé, je vergeet je paraplu. Een kind ga je meteen beschuldigen en ertegen schreeuwen.”

Het goede nieuws dat uit onderzoek naar voren komt, is dat het geluk weer toeneemt zodra de kinderen het huis uit zijn. Onze maatschappij is in de loop van de tijd steeds kindonvriendelijker geworden. Uit alles blijkt dat veel jonge vrouwen de prioriteiten niet meer leggen bij moederschap en gezin, maar bij carrière en vrije tijd.

Carrièremoeders verzuchten dat kinderen je verschrikkelijk veel werk bezorgen en dat je voor 
dingen die je vroeger leuk vond geen tijd meer hebt. „Alles waarvan je genoot wordt een zeldzaamheid”, zegt zo’n moeder in het Volkskrant Magazine.

Dat komt doordat je ‘vastzit’, carrièrekansen mist omdat je je fulltimebaan moet opgeven en niet meer weg kunt als je dat wilt. Je voelt je gejaagd door de combinatiestress van parttimewerk, kinderen en vrije tijd. Je avonden zijn stuk, je kunt niet meer uit eten, je uitstapjes en weekenden weg zijn verleden tijd en verre vakanties zijn niet meer mogelijk.

Behoeften

Dat de moderne levensstijl ver afstaat van een christelijk huwelijk en christelijke gezinsvorming zal duidelijk zijn. Christenouders weten uit de huwelijkspsalm (128) en de liturgische formulieren van de beloften en de opdracht die verbonden zijn aan de kinderzegen. Concreet wordt er gesproken over de opdracht „dat ouders hun kinderen in waarachtige kennis en vreze Gods, Hem ter eer en tot hun zaligheid zullen opvoeden.”

Dat de moderne levensstijl uit een totaal andere geest voortkomt, blijkt uit de volgende marketingcasus die ik onlangs met mijn studenten besprak. Het ging over de Bugabookinderwagen. Bugaboo schijnt vertaald te kunnen worden als ”grenzen verleggen” (vraag me niet uit welke taal). De ontwerpers ervan hebben zich blijkens de casus niet gericht op de kinderen, maar op de wensen van de ouders. De dure kinderwagen wordt gepresenteerd als een kwalitatief hoogwaardig, opwindend en functioneel product. De Bugaboo voldoet aan latente behoeften (van de ouders), staat dicht bij de gebruikers (de ouders) en staat voor fysieke en mentale vrijheid (van de ouders). Bugaboo speelt volgens de ontwerpers in op de veranderingen in het leven van jonge ouders „die actief en dynamisch bezig willen zijn en hun gewone leven willen voortzetten.”

En daarom is met succes een ”lifestyle high premium performance product” in de markt gezet, aldus een marketingdeskundige. De behoeften van de klant staan, naar goed marketinggebruik, centraal. Het gaat er dus om dat de hinder die kinderen met zich meebrengen zo veel mogelijk wordt beperkt.

Emancipatie ten top! De meeste studenten hadden niet eens in de gaten dat hier iets mis is. Ze zijn kennelijk zo opgevoed en vinden de moderne levensstijl heel normaal. Arme kinderen, arme jongeren en arme ouders als de levensoriëntatie wordt bepaald door de 3 g’s van gewin, gezondheid en gemak. Als je dit alles op je laat inwerken, moet je als christen wel tot de conclusie komen dat we in het laatste der dagen leven. Immers, dan zullen de mensen „liefhebbers zijn van zichzelf” (2 Tim. 3:2).

De auteur is econoom aan de HZ University in Vlissingen.