NAAM: S. A. M. Dijksma

ACHTERGROND: Tweede-Kamerlid voor de PvdA sinds 1994.

ERVARING: Was als voorzitter van de Jonge Socialisten regelmatig betrokken bij discussies over het Nederlandse hulpbeleid, werd in 1994 tweede woordvoerder ontwikkelingssamenwerking in de PvdA-fractie, promoveerde in 1998 tot eerste woordvoerder en behandelt nu haar zesde OS-begroting.

PLUSPUNTEN BEGROTING: „In deze begroting is duidelijk te zien welke beleidswijzigingen minister Herfkens de afgelopen jaren heeft doorgevoerd. Ze heeft het kussen van de ontwikkelingssamenwerking flink opgeschud. Ze heeft de bilaterale hulp geconcentreerd op een beperkte selectie van landen en slaagt er mede daardoor in goed zichtbaar te maken waar Nederland hulp geeft en hoeveel precies.

Een absoluut pluspunt vind ik ook de waardering die de minister uitspreekt voor het maatschappelijk middenveld, de particuliere hulporganisaties. Daar hebben we als Kamer ook een heel politiek gevecht voor moeten leveren. De minister richtte haar pijlen in eerste instantie te veel op de directe hulp van de Nederlandse overheid aan regeringen van arme landen. Dat ze nu ook het initiatief neemt om meer geld via particulieren te besteden, is goed voor het maatschappelijk draagvlak van ontwikkelingssamenwerking. Maar ik blijf goed opletten: volgend jaar boter bij de vis.

Wat ik ten slotte wil noemen, is dat het totale hulpbudget met ruim 200 miljoen gulden is gegroeid. Geruisloos, omdat het budget is gekoppeld aan de economische groei.”

MINPUNTEN BEGROTING: „Herfkens heeft veel te weinig oog voor conflictpreventie. Ontwikkelingssamenwerking gaat niet alleen om het verstrekken van hulp, maar heeft ook een politieke dimensie. Dat komt in deze begroting te weinig naar voren.

Dit is niet zomaar kritiek, dit is fundamentele kritiek. De politieke betekenis van ontwikkelingssamenwerking moet veel meer op de agenda komen. Neem nu de toegang tot schoon drinkwater. Door dat mogelijk te maken kan de Nederlandse regering grote invloed uitoefenen op crisissituaties elders in de wereld.

Ik vind het zeer kwalijk dat de Kamer maandenlang heeft moeten wachten op een notitie van de ministers Herfkens en Van Aartsen over dit onderwerp. Een slechte beurt voor beide ministers. Overigens is Van Aartsen op dit punt de eerstverantwoordelijke.”

AMBITIE: „Als Tweede Kamer moet je tijdens een begrotingsbehandeling ook eens over je eigen schaduw durven heenstappen. Daarom wil ik deze week fundamenteel doordiscussiëren over de rol van de minister voor Ontwikkelingssamenwerking in de toekomst. Mijn voorstel is deze minister meer bevoegdheden te geven. Het zou een minister voor Internationale Samenwerking moeten worden, die ook gaat over het internationale milieubeleid en de internationale handel. Zo voorkom je dat Nederland met de ene hand iets geeft en het met de andere weer terughaalt.”

INSCHATTING: „Rwanda wordt een pregnant discussiepunt. De minister heeft het moedige besluit genomen dit land toe te voegen aan de hulplandenselectie. Het CDA wil dat niet, omdat de wapenhandel er floreert en het Rwandese leger nog steeds in Congo zit. Wij zijn kritisch, maar je moet soms risico’s durven nemen. Behalve over Rwanda zal veel gesproken worden over de gevolgen van het terrorisme voor de allerarmsten in de wereld.”

CIJFER VOOR MINISTER: „Een dikke voldoende, een 7,5. Herfkens heeft heel wat op de rails gezet en het beleid flink gemoderniseerd. Als ze de politieke dimensie van de hulp nu ook nog beter gaat uitspelen, kan het cijfer nog hoger.”

TOEKOMSTSLOGAN VOOR OS-BELEID: „Hou de internationale solidariteit heel, werk aan blijvend draagvlak en laat zien dat hulp echt helpt.”