Praag, stad die nooit slaapt
Praag houdt niet op met leven als het donker invalt. Integendeel, de stad begint dan juist te bruisen. Lampen verlichten de talrijke kerken en bruggen. Concerten gaan aan het eind van de middag van start. Restaurants en cafés openen nodigend hun deuren, veel winkels en bazars blijven tot 20.00 of 21.00 uur open. En in welke Nederlandse stad wordt ’s avonds om 23.00 uur het vuil opgehaald? Praag, a city that never sleeps.
Wilt u ’s avonds om halfnegen nog naar de kapper? Kan in Praag. Of om halftien nog even bij de Tesco, een soort V&D, lippenbalsem halen? Geen probleem. Alleen op zondag sluit het warenhuis een uurtje eerder.
Het is niet verwonderlijk dat winkels en restaurants hun poorten in de avond lang openhouden. De Tsjechische hoofdstad verwerkte in 2001 maar liefst 70 miljoen toeristen. In 2002 zakte de toeristenindustrie echter met 40 procent in, omdat de buitenlanders bang waren dat ze in het dat voorjaar ondergelopen Praag onvoldoende konden genieten. Overigens gebruiken de Tsjechen de vloed nu als toeristische trekker door overal boeken met foto’s uit te stallen. En geef de Tsjechen eens ongelijk. De watermassa’s hebben hun al genoeg gekost.
Om de schade in te halen is er -overdag én ’s avonds- in Praag genoeg te doen voor de toerist. De houten kraampjes op het centrale plein van de oude stad, waar zomers prullaria te koop staan, zijn met behulp van lichtjes omgetoverd tot kerstkraampjes. De koopwaar is in de decembermaand toegespitst op Kerst, of op wat ervoor doorgaat.
De beroemde Boheemse glasfabrieken leveren, naast de standaardspullen als vazen, glazen en lampen, nu ook roodglazen kerstballen. Natuurlijk ontbreekt de voor grote steden onontbeerlijke kerstboom niet. De vorige, 35 meter hoog, is omgewaaid tijdens een zeer plotselinge en hevige onweersbui met windstoten tot 100 kilometer per uur. De opvolger is 10 meter korter. Verder staat er een podium op het marktplein waarop Tsjechische meisjes dansen en stampen. Wie deze onzin allemaal niet zoekt, kan bij de ijsvloer op het plein terecht of de omliggende straatjes en steegjes induiken voor een bezoekje aan de talloze winkeltjes.
Strijkconcert
Ook de minnaar van klassieke muziek komt prima aan zijn trekken. Hoe kan het anders in deze cultuurstad bij uitstek. Zeker twee winkeltjes -op elke rivieroever één- brengen een assortiment puur klassieke cd’s waar menige Nederlandse winkelier en verzamelaar z’n vingers bij aflikt.
Aan lantaarnpalen en kerkdeuren hangen briefjes met uitnodigingen voor concerten. Van alles is er te horen: van ”Stille nacht” tot en met ”Jingle Bells”, muziek uit de musical ”Jesus Christ Superstar” en het rooms-katholieke oeuvre. Zo klinken de Ave Maria’s van Schubert en Gounod door een open raam van de barokke zaal bij de St.-Martin in de Muur, waar een van de frequente late middagconcerten (17.00 uur) plaatsheeft. Tip: wie de dag ervoor een kaartje koopt, is 100 kroon (zo’n 3,20 euro) minder kwijt dan op de dag zelf (400 of 500 kroon).
De uitvoering van een onbekend strijkconcert van Georg Friedrich Händel en de bekende ”Vier jaargetijden” van Antonio Vivaldi op authentieke instrumenten in de Smetana-hal van het gemeentehuis is puntgaaf. Het concert heeft maar één nadeel: het is precies binnen het uur afgelopen.
Voor de liefhebber van geschiedenis, architectuur en het bezoeken van musea en kerken is Praag eveneens een ware lusthof. De Burcht en de Sint-Vituskathedraal vormen daarbij de vanzelfsprekende hoogtepunten. Maar ook de Jodenwijk Josefov met haar vele synagogen is een aanrader.
In de Tsjechische maatschappij tekent zich een duidelijke tweedeling af: tussen de oudere generatie, die tijdens de veertigjarige heerschappij van het onderdrukkende communisme het hoofd boven water moest houden, en de jongeren. Van de ouderen zijn de 65-plussers die op het Strahov-klooster moeten passen een goed voorbeeld. Ze dringen de bezoekers al om 5 voor 12 met zachte hand uit het prachtige pand. Net of ze nog onder het communisme leven. „Ze gaan eten”, zegt de Tsjechische gids Jindra Pokorna. „Alsof ze dat niet achter de kassa kunnen doen.”
Veel jongeren draaien op hun beurt hun hand niet om voor werkdagen van tien, twaalf, dertien uur. Pokorna: „Tijdens het communisme haalden mensen tien minuten voor tijd hun jas op om weg te gaan, nu vraagt niemand meer hoe lang mensen werken.”
Wintertijd
Het verdient aanbeveling Praag in de winter te bezoeken. Het weer is meestal goed. Bovendien is het er veel minder druk dan zomers. Gids Jindra Pokorna geniet zichtbaar van de rust op het oude Joodse kerkhof: „Als je hier zomers bent, verdringen de groepen zich.” Nu is er alle gelegenheid om foto’s te maken. Eigenlijk is het verboden, maar de beveiligingsman draait zich demonstratief om.
De duisternis valt even na vieren in. De lichten gaan aan, de commercie blijft op volle toeren draaien. Wie rust zoekt -en niet naar het Joodse kerkhof wil- gaat rustig langs de Moldau paraderen. Het uitzicht op de schitterend verlichte Praagse Burcht en dom maakt alle eventuele ergernis aan de kerstonzin goed.