„Zij is zzp’er, chronisch ziek en (daarom) onverzekerd. Hij kan als zzp’er geen extra klussen doen, omdat hij voor hun zoontje zorgt. Voor deze mensen, die nu financieel nergens aanspraak op kunnen maken (want niet in loondienst), organiseren wij deze actie”, melden de drie initiatiefnemers op de dinsdag gelanceerde website zobijvoorbeeld.nl.

Het drietal achter het opmerkelijke initiatief vormt „de kern van de Firma Hoe Dan Wel”, die onder meer evenementen organiseert voor diverse opdrachtgevers. Ze schakelen Smouter (30) regelmatig in als „creatieve buitenboordmotor.”

Smouter, voormalig hoofdredacteur van het christelijke magazine De Nieuwe Koers, werkt sinds eind vorig jaar als journalist voor De Correspondent. Op dit onlineplatform publiceerde hij dinsdag een artikel over de participatiesamenleving, mede vanuit het perspectief van zijn eigen gezin.

Smouter en zijn vrouw Lotte, sinds acht maanden ouders van zoon Nelis, werken beiden als zzp’er. Ze zijn –„net als twee derde van de zzp’ers”– vanwege de hoge verzekeringslasten niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Recent belandde Lotte plotseling in het ziekenhuis, waar ze vier weken moest blijven. „Van het verrichten van betaald werk kan zeker tot en met de zomer geen sprake zijn. En alleen zijn met ons zoontje zit er voorlopig voor haar niet in”, schrijft Smouter. „Er is vermoedelijk weinig empathie voor nodig om je de gevolgen van deze situatie voor te stellen. De schade bedraagt duizenden euro’s gemiste omzet”, aldus Smouter. Hij werkt „door op halve kracht, pendelend tussen werk en zorginstelling met een baby voor op mijn fiets en een pak luiers op de bagagedrager.”

De zzp’er wil de situatie van zijn gezin „niet overdrijven”, maar „we bevonden ons de afgelopen tijd in het midden van onze eigen kleine catastrofe.” Zijn vrienden van Firma Hoe Dan Wel trokken zich hun situatie aan en startten dinsdag een zogeheten crowdfundingactie. Om het gezin de lente door te helpen, wilden ze voor 
30 april 2500 euro inzamelen.

Op verzoek van Smouter werd het geen actie voor zijn gezin alleen, maar ook voor mensen die een netwerk missen. Van de giften die voor de actie worden overgemaakt op de rekening van de protestantse diaconie Amsterdam gaat daarom 50 procent naar het Burennetwerk. Dit project van de diaconie koppelt Amsterdammers aan elkaar voor het bieden van praktische hulp, zoals een klus in huis of boodschappen doen.

Het streefbedrag van de actie, waarbij mensen online kunnen doneren, kwam daarmee op 5000 euro. Woensdagmiddag –nog geen anderhalve dag na de start– was het benodigde bedrag al ruimschoots binnen. Suzan Doodeman van Firma Hoe Dan Wel zegt desgevraagd dat de initiatiefnemers ervan overtuigd waren dat het geld er zou komen, maar de snelheid waarmee dit gebeurde heeft hen verrast.

De meeropbrengst –vanochtend stond de teller op ruim 6000 euro– wordt eveneens verdeeld onder het gezin Smouter en het Burennetwerk. De initiatiefnemers hebben, aldus Doodeman, geen plannen om andere zzp’ers financieel te gaan ondersteunen. „Onze actie biedt geen structurele oplossing voor dit ene gezin, laat staan voor een hele groep zzp’ers die niet verzekerd zijn. We zetten het probleem op de kaart.”

Matthias de Vries, hoofd diaconaal bureau van de protestantse gemeente Amsterdam, waardeert het initiatief. „Het is mooi dat mensen naar elkaar omzien en elkaar willen steunen, ook als het tegenzit. We wilden ons rekeningnummer hiervoor graag ter beschikking stellen, zeker ook in combinatie met steun voor het Burennetwerk.”

Het laatste jaar hoort De Vries geregeld geluiden over zzp’ers in financiële problemen. „Meer dan eens kloppen ze bij de wijkkerken aan om hulp omdat ze in nood verkeren. Verzekeringen zijn voor deze groep vaak niet op te brengen. Je ziet nu dat er broodfondsen worden opgericht waarin zzp’ers samen sparen voor tijden dat het tegenzit.” Evenals Doodeman ziet De Vries de actie als een belangrijk signaal om aandacht voor de problematiek van de zelfstandigen te vragen.

Smouter zei woensdagmiddag desgevraagd „vooral stil te zijn” van de opbrengst van de actie. Vanwege de zorg voor zijn zoontje –„Hij wordt net wakker”– verwees hij naar een schriftelijke dankbetuiging. Daarin geeft hij aan dat de steun van „zowel bekenden als volslagen vreemden” hem „diep” heeft ontroerd en „ontzettend dankbaar” stemt. „Jullie genereuze giften stellen ons in staat om Lottes herstelproces de tijd en de rust te geven die het nodig heeft. En om in ons huis de nodige aanpassingen te doen om een nieuwe terugval te voorkomen.”

De actie laat, aldus Smouter, zien „dat we de ”kunst van het samenleven” nog niet geheel verleerd zijn. Dat is goed nieuws, of je nu een gelovige of een scepticus bent ten aanzien van Ruttes participatiesamenleving.”