Vier mannen en een vrouw ontvluchtten op 29 april 1943 in een 5,5 meter lange houten vlet het bezette Nederland. Ze snakten naar de vrijheid. Hun bootje noemden ze Yvette, naar de enige vrouw aan boord. Na drie dagen op zee kwamen ze aan in Sheerness, aan de monding van de Theems. Ze hadden een storm –kracht 9– overleefd.

Vier mannen en twee vrouwen begonnen gisteren in replica Yvette II aan een ‘replica’ van de tocht. Met dit verschil: het weer was goed, en marineschip Urania is binnenkort bij de hand voor het geval er problemen ontstaan. En omdat de Urania vertraging heeft, ligt de Yvette II voorlopig in de haven van Stellendam te wachten.

Toch wordt het een hachelijke tocht, overwoog schipper Koole van de Nooit Volmaakt gisteren even toen hij de grijze hulk op sleeptouw nam: „Toen ik de boot zag, dacht ik: Nou, als je daarmee de zee over moet…” Zijn vader sleepte de oorspronkelijke vlet 71 jaar geleden met hetzelfde binnenvaartschip naar de Noordzee. De Engelandvaarders hebben na de oorlog altijd contact gehouden met de schippersfamilie van de Nooit Volmaakt.

Epco Ongering en Tije Brandsma van De Telegraaf Vaarkrant kwamen in september op het idee de barre tocht over te doen. „Om jonge mensen te laten zien dat leeftijdsgenoten ruim 70 jaar geleden gevaarlijke ondernemingen opzetten om vrijheid te verwerven die we in 2014 als vanzelfsprekendheid ervaren.”

Brandsma was dertien jaar correspondent in het buitenland. „In Afrika en het Midden-Oosten heb ik gezien welke gevolgen oorlog heeft. Deze onderneming is er een tegenpool van. De Engelandvaarders wachtten niet apathisch en fatalistisch af, maar geloofden dat ze hun leven vorm konden geven.”

En daarom staken ze van wal. Het was een hachelijke missie. Bijna 78 procent van de mensen die over zee naar Engeland probeerden te ontsnappen, verdronk of werd gearresteerd. Slechts 177 van hen bereikten de overkant.

De vijf van de Yvette haalden het ook. „Dat is wel een wonder”, zegt mevrouw Bartlema. Haar ouders behoorden tot het vijftal. Hun vaartuig ligt al een halve eeuw in het oorlogsmuseum in Overloon. „Daar lijkt het nog wat, maar nu ik dit bootje in het water zie, denk ik: Wat klein!” Toch gingen ze.

Op de wal staat Eddie Jonker, 90 jaar oud. Drie maanden na de Yvette waagde ook hij met een aantal makkers de oversteek. Ook zij werden buitengaats gesleept door schipper Koole van de Nooit Volmaakt.

Nu zwaait hij de Yvette II uit. Naast de twee Vaarkrantjournalisten is voorzitter mr. R. S. Croll van V-fonds – voor veteranenzorg– aan boord van de zeilboot, tezamen met twee kleinkinderen van de vijf mensen die in de 1943 de oversteek waagden. Op de Urania vaart een vrouw mee die alle trainingen heeft meegemaakt, als reserve voor het geval een opvarende uitvalt.

Er staat een stevige bries als de Nooit Volmaakt de Yvette II de havenmond uit sjort. „Wat een notendopje”, vindt een toeschouwer. Een kleine boot, met een grootse missie.