Twee politiemannen houden een grijze Audi met Pools kenteken aan op een zanderig boerenpad tussen Putten en Krachtighuizen. In een mengelmoesje van Nederlands, Duits en Engels legt de Poolse bestuurder uit waar hij momenteel woont. Na een kort vraaggesprek en het uitwisselen van gegevens mag de man weer doorrijden.

Geen enkele auto, fietser of wandelaar kwam vorige week het gehucht Krachtighuizen in of uit zonder een intensieve controle van politie, Belastingdienst of UWV. Ook de brandweer was nadrukkelijk aanwezig op Puttense recreatieparken.

„We controleren extra op het oneigenlijk bewonen van bungalows”, legt Evelien van Drie van de gemeente Putten uit. „In januari hebben we ook zo’n actie gehouden. Vakantiewoningen moeten weer voor recreatie worden gebruikt. Ze zijn nu eenmaal niet bedoeld om permanent te worden bewoond. De veiligheid is in het geding, omdat de parken niet berekend zijn op permanent verblijf.”

Starters

Al jaren is de permanente bewoning van vakantieparken een probleem in dit deel van het land. Door een tekort aan betaalbare huurwoningen kiezen veel starters ervoor om een recreatie­woning te huren. De afgelopen jaren zijn daar de arbeidsmigranten bij gekomen. Grote groepen Oost-Europese arbeiders verblijven tijdelijk op recreatieparken.

De provincie Gelderland neemt samen met acht gemeenten, waaronder Ermelo, Putten en Harderwijk, maatregelen om de recreatieparken te „revitaliseren.” Er zijn te veel verpauperde vakantieparken en de permanente bewoning verergert dat alleen maar, vinden provincie en gemeenten. Het zijn juist mensen die het financieel niet zo breed hebben die uitwijken naar een goedkopere vakantiewoning. De Veluwe moet weer een toeristische trekpleister worden met mooie vakantie­parken.

Heksenjacht

Toch blijft er discussie over het wonen in de bungalows. Volgens de bewoners zelf is er een heksenjacht op hen geopend. Ze worden geconfronteerd met dwangsommen en rechtszaken, terwijl ze vaak geen alternatief hebben. Controleurs struinen regelmatig de parken af in hun zoektocht naar permanente bewoners.

„Soms resulteert dat in een juridisch conflict”, zegt Sjef Oerlemans, woordvoerder bij de gemeente Ermelo en klachten­manager. „En wanneer het juridisch wordt, moet de gemeente bewijslast gaan verzamelen. Wij moeten aantonen dat de recreatie­woning ook echt oneigenlijk wordt gebruikt.”

Het inhuren van detective­achtige bureaus die in huizen gluren en mensen stalken, leidt tot hoge kosten bij gemeenten. Controleurs moeten met foto-opnamen en zelfs luchtfoto’s bewijzen dat er ook werkelijk sprake is van permanente bewoning. „Een aantal jaren geleden leidde dat in Harderwijk al tot onrust onder bewoners van enkele vakantie­parken”, zegt het Harderwijkse raadslid Van Noort van de Stadspartij Harderwijk Anders. „De bewoners verzamelden zich en keerden zich tegen deze gemeentelijke controleurs.”

De lokale partij ontstond eind jaren negentig om de problematiek rond permanente bewoning in de gemeenteraad aan te kaarten. Het leverde de partij direct zetels op. Maar het probleem is nog altijd niet opgelost. „Wij willen dat op sommige parken een dubbelbestemming wordt gegeven aan recreatie­woningen, zodat ze als zowel als vakantiehuis als gewone woning kunnen worden gebruikt”, zegt Van Noort.

Nog steeds staan er nieuwe politieke bewegingen op die permanente bewoning hoger op de politieke agenda willen krijgen. Tijdens de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen deed de Groep Hop mee in Harderwijk, Ermelo en Putten. „Wij willen heel graag dat gemeenten ophouden met deze grootscheepse acties”, aldus John Hop.

De Ermeloër voert een lange strijd tegen de gemeente Ermelo, die met ruim honderd campings en bungalowparken binnen de gemeentegrenzen een van de grootste toeristische bestemmingen is op de Veluwe. „We zijn nu nauw betrokken bij een zaak rond een 71-jarige Ermeloër die met veel juridisch geweld uit zijn huis is gezet. Deze man heeft dwangsommen van meer dan 200.000 euro opgelegd gekregen, dat gaat helemaal nergens meer over. Er speelden al eerder dergelijke schrijnende zaken.”

Een andere bewoner van een vakantiepark zegt dat hij door een Ermelose controleur van zijn vakantiewoning tot het huis van zijn moeder is achtervolgd. „Dan rijd je bijna 150 kilometer met een controleur achter je aan, alsof je een zware misdadiger ben”, zegt de man. „Je wordt er heel wantrouwig en angstig van.”

Duurzame oplossing

Volgens Hop is de oplossing simpel. „Legaliseer het wonen op deze parken gewoon. Dat is een eenvoudige manier om de woningnood voor starters op de woningmarkt op te lossen. Bovendien, permanente bewoning heeft nu ook plaats; zelfs met een heksenjacht kun je het niet tegenhouden.”

Het pleidooi voor de legalisering leverde Groep Hop bij de gemeenteraadsverkiezingen geen enkele zetel op. Wel gaan er inmiddels bij meerdere lokale partijen op de Veluwe stemmen op voor een duurzame oplossing van de problemen.

Ondertussen sluiten de gemeenten nieuwe acties niet uit. „Het resultaat was goed”, zegt Van Drie. „Er werden 93 mensen aangetroffen die niet waren ingeschreven in de gemeentelijke administratie. Dat is verplicht, en ze hebben dat inmiddels dan ook gedaan. Nu kunnen we juridische stappen ondernemen om oneigenlijke woonsituaties te beëindigen.”