Politieke onderhandelaars schaken op twee borden
DEN HAAG. Op meerdere fronten boeken de onderhandelaars van coalitiepartners VVD en PvdA en de oppositiefracties D66, CU en SGP serieus voortgang. Zo worden de geplande bezuinigingen in de zorg afgezwakt en kan Defensie zich opmaken voor extra financiële slagkracht.
Ingewijden bevestigen dat er op meerdere borden tegelijk wordt geschaakt. Tegelijk met de onderhandelingen over de aanpassing van de door het kabinet geplande bezuiniging op de langdurige zorg wordt er gesproken over de begroting voor 2015.
Het plan voor de zorg is de laatste grote hervorming van dit kabinet waarvoor (omdat de coalitie in de Senaat geen meerderheid heeft) nog steun vereist is van de drie oppositiefracties. Die positie wordt door D66, CU en SGP aangewend om ook druk uit te kunnen oefenen aan de onderhandelingstafel voor de totale begroting voor volgend jaar.
De onderhandelingen over de zorghervorming staan onder tijdsdruk omdat de Tweede Kamer volgende week een wetsvoorstel behandelt over de hervorming van de langdurige zorg. Het kabinet wil de verantwoordelijkheid voor die zorg vanaf 2015 overhevelen van het Rijk naar de gemeenten en hier tegelijk fors op bezuinigen. Gemeenten moeten kritischer kijken of de nu geleverde zorg wel echt nodig is en of familie, vrienden of buren van hulpbehoevenden meer kunnen bijdragen. Om de geplande invoeringsdatum te halen, moeten de plannen voor de zomer ook nog door de Senaat.
Hoewel er over de precieze invulling nog gesproken wordt, is duidelijk dat de totale bezuiniging die het kabinet in petto had voor de zorg de komende jaren met zo’n 10 procent wordt afgezwakt. Zo komt er volgend jaar 360 miljoen extra beschikbaar voor de langdurige zorg voor ouderen en gehandicapten. In de jaren daarna wordt dit bedrag afgebouwd naar 300 miljoen in 2016 en vervolgens naar 200 miljoen in 2017 en 2018.
Dat leidt ertoe dat meer ouderen een indicatie kunnen krijgen voor een plaats in een verzorgingshuis dan het kabinet beoogde. Ook komt er meer geld beschikbaar voor de dagbesteding en krijgt ook de jeugdzorg er eenmalig geld bij. Daar staat waarschijnlijk tegenover dat verzekerden straks minder recht krijgen om hun eigen ziekenhuis of kliniek te kiezen.
Ondertussen wordt er ook aan de onderhandelingstafel over de totale begroting voor 2015 vooruitgang geboekt. Hoewel er pas over enkele dagen meer duidelijkheid komt over het saldo van meevallers (onder meer op medicijngebruik) en tegenvallers die minister Dijsselbloem (Financiën) verwacht, lijkt al wel helder dat D66, CU en SGP ook hier hun wensen ingewilligd zien. Daardoor komt er, naast de lastenverlichting die VVD en PvdA al overeenkwamen voor hogere inkomens, ook verlichting voor lagere inkomens en ziet de SGP haar wens voor meer geld voor Defensie vervuld worden.