De oppositie vindt dat de bezuinigingsplannen onnodig harde gevolgen hebben voor mensen met lage inkomens en dat het kabinet onvoldoende doet om dat te compenseren. Daarmee kreeg een wekenlang debat, bij verschillende begrotingsbehandelingen, over de koopkrachtontwikkeling volgend jaar een vervolg in een discussie met Balkenende over georganiseerde solidariteit. Ook nu verdedigde de premier ingrepen in de zorg en sociale zekerheid door te wijzen op de economische recessie en de noodzaak van structurele hervormingen.

Balkenende ontkende dat hij ooit heeft beloofd dat niemand er volgend jaar meer dan 1 procent in koopkracht op achteruit zou gaan. „Ik heb alleen gesproken over de algemene lijn, niet over individuele situaties." De premier zei in september tijdens de algemene beschouwingen in de Kamer dat de koopkracht van de Nederlanders volgend jaar tussen de plus 1 en de min 1 zou schommelen. Hij heeft daarbij echter geen koopkrachtgaranties gegeven, zo onderstreepte hij dinsdag. „Al vanaf het aantreden van het kabinet heb ik gezegd: het is zwaar weer." Oppositiepartijen als PvdA en ChristenUnie hielden vol dat Balkenende op zijn minst verwachtingen had gewekt.

De oppositiepartijen poogden dinsdag tevergeefs het kabinet nog tot extra compensatiemaatregelen te bewegen. De SP had daarvoor een ’reddingsplan koopkracht’ gemaakt waarin bezuinigingen op fysiotherapie, zelfzorgmiddelen en huursubsidie worden teruggedraaid. PvdA en GroenLinks verwezen naar eerder door deze fracties ingediende tegenvoorstellen.

Maar het kabinet, daarbij gesteund door de coalitiepartijen CDA, VVD en D66, zien geen reden voor extra maatregelen. Het kabinet houdt het bij de anderhalve week geleden uitgetrokken 111 miljoen euro als extra compensatie. Daarmee kunnen onder meer gemeenten via de bijzondere bijstand individuele gevallen te hulp schieten. Die maatregel werd genomen nadat gebleken was dat sommige chronisch zieken en gehandicapten volgend jaar geconfronteerd werden met tot 8 procent minder koopkracht.

De Kamer, inclusief coalitiepartijen VVD en D66, liet haar ongenoegen blijken over de trage reactie van het kabinet. VVD’er Weekers noemde het „genant" dat de regering zo moeizaam over de brug kwam. PvdA–leider Bos weet dat aan „de achteloosheid waarmee mensen tot statistieken zijn gereduceerd" bij dit kabinet.

Balkenende benadrukte dat rond prinsjesdag de gevolgen van de kabinetsplannen nog onvoldoende duidelijk waren. Pas toen later alle begrotingsbehandelingen en het belastingplan afgerond waren en ook het najaarsakkoord met loonmatiging was afgesloten, was er volgens de premier „een totaalbeeld". „Met de kennis achteraf is het makkelijk te zeggen dat er eerder ingegrepen had moeten worden."