Kuyper: Martelaren eren, niet vereren
APELDOORN. Het bloed van de martelaren is het zaad van de kerk, stelde de kerkvader Tertullianus. Dat bloed vloeit al twintig eeuwen. In het katern Kruispunt start een serie over martelaren van toen en nu.
De schattingen lopen uiteen: sinds de dood van de Heere Jezus zijn zeker 40 miljoen –anderen zeggen 70 miljoen– christenen vanwege hun geloof omgekomen. Elk jaar komen er weer honderden namen bij. Vooral in landen als Noord-Korea, Somalië, Syrië, Irak en Afghanistan –de top vijf– lijdt de kerk zwaar.
Hoeveel het er ook zijn, het bestaan van martelaren klopt. De Heere Jezus heeft Zelf gezegd, in Zijn laatste preek voor Zijn lijden en sterven (Johannes 16), dat de kerk altijd verdrukt zal worden.
De martelarengeschiedenis is een wezenlijk onderdeel van de kerkgeschiedenis en vraagt daarom aandacht. Tegelijk zitten er gevaren aan, stelt onder anderen dr. A. Kuyper in zijn voorwoord op een negentiende-eeuwse heruitgave van het ”Boek der martelaren” van ds. Adriaan Haemstedius. Zo moeten ware martelaren onderscheiden worden van anderen, zegt Kuyper. Voor Kuyper –en hij beroept zich op de kerkvader Augustinus– tellen alleen die martelaren mee die „om de wáre overtuiging schade, schande en verdriet lijden.”
Heiligenverering is een ander gevaar dat dreigt als de kerk te veel stilstaat bij gestorven martelaren. Kuyper stelt dat een goed martelarenboek een „tentoonstelling is, niet van wat de vromen vermochten, maar van wat God de Heere in vrome lieden volbrengen kan, in weerwil van hun zeer onvrome ongelovigheid. Een goede gereformeerde zoekt nooit de glorie van het schepsel, zelfs niet op de brandstapel, maar houdt ook bij het knetteren van de mutsaart (takkenbos, red.) aan die diepste aller diep gedachten vast: Den eenige volzalige allen de eer!” Martelarenverhalen houden de mens van nu een spiegel voor, zegt dr. Kuyper.
Lees ook:
Verzamelaar van zaadkorrels – over o.m. Adriaan van Haemstede (Reformatorisch Dagblad, 27-03-2012)
Adrianus Corn. Haemstedius (Gereformeerd Weekblad, 10-08-1984)
Historie der martelaren – recensie door P. Mulder (DRS Magazine, 01-11-1974)
Historie der Martelaren (Reformatorisch Dagblad, 24-06-1974)
De Historie der Martelaren (De Saambinder, 15-11-1973)
Martelaarsboek (Gereformeerd Weekblad, 16-06-1973)
