Het zijn de drie gouden regels van overlevingsdeskundigen. Dennis van Dokkum diende bijna 20 jaar bij het Korps Mariniers waar hij zich specialiseerde in het opereren onder extreme omstandigheden. Hij benadrukt dat wandelaars die worden vermist, zoals nu de twee Nederlandse vrouwen in Panama, hun tocht vaak onderschatten. „Negen van de tien keer gaan mensen onvoorbereid op pad”, aldus Van Dokkum, die nu een survivalschool leidt.

„Een natuurgebied in Nederland is wel wat anders dan een natuurgebied in bijvoorbeeld Panama. Als je hier verdwaalt, kom je meestal na 5 kilometer wel weer in een gehucht of dorp uit, maar in het buitenland niet. Daar zijn natuurgebieden vaak enorm uitgestrekt.” Mensen missen volgens hem vaak de kennis om te overleven in de wildernis. Daarnaast speelt de stressfactor een grote rol in de keuzes die je maakt om te overleven. „Het besef van veel elementaire zaken kan verdwijnen als je gestrest bent”, zegt Van Dokkum.

Als je geen kompas hebt en geen communicatiemiddelen is het verstandig om je op de zon te oriënteren. Een ander idee is om een rivier stroomafwaarts te volgen, omdat je dan vaak wel in een dorpje uitkomt. Rook maken kan de zichtbaarheid vergroten, maar dan moet je wel in een open gebied zitten, weet survivalspecialist Micha Gunsing bij outdoorwinkel Zwerfkei in Woerden: „Het gebruik van natte bladeren op een vuurtje zorgt in ieder geval voor witte rook.”

Als de vrouwen daadwerkelijk met minimale middelen zijn gaan wandelen, is het moeilijk inschatten hoe lang ze kunnen overleven. Dat hangt van veel factoren af. De regel is dat mensen 3 uur zonder warmte kunnen, 3 dagen zonder water en 3 weken zonder eten. Volgens de overlevingsspecialisten verdwijnen er wereldwijd met enige regelmaat mensen tijdens een wandeling. Van Dokkum: „Maar de meeste mensen worden uiteindelijk wel weer gevonden.”