Ban sprak van „tragische en moeilijke lessen” en zei dat de woorden „nooit meer” omgezet moeten worden in daden. „De internationale gemeenschap kan niet claimen iets te geven om gruwelijke misdaden en vervolgens wegduiken voor wat het inhoudt om ze te voorkomen”, zei de VN-chef.

Na de ontsteking van het vuur was er een emotionele plechtigheid in een stadion. Buitenlandse gasten onder wie de Britse oud-premier Tony Blair en de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans woonden de ceremonies bij.

„De toespraken en het uitbeelden van de geschiedenis grijpen sommige toeschouwers zeer aan. De meesten zitten stil en aandachtig te luisteren. Zeer indrukwekkend”, beschreef Timmermans de sfeer in het stadion.

Meer dan 800.000 en mogelijk meer dan een miljoen Rwandezen werden in 1994 vermoord. Extremistische Hutu’s hadden het vooral voorzien op de Tutsi’s, die van oudsher een betere positie hadden in de maatschappij. Ook Hutu’s die weigerden hun buren af te slachten moesten dat met de dood bekopen.

De genocide begon nadat het vliegtuig van president Juvénal Habyarimana op 6 april uit de lucht was geschoten. In de periode daarvoor was de Hutu-meerderheid al met een felle propagandacampagne tegen de ‘Tutsikakkerlakken’ opgezet.

Het vuur in Kigali zal 100 dagen branden, ongeveer het tijdsbestek waarin de genocide zich voltrok. Ook elders wordt de volkerenmoord herdacht, onder meer met een stille tocht in Den Haag.

In tegenstelling tot de vroegere koloniale macht België, was Frankrijk niet welkom bij de herdenking. Eigenlijk zou minister van Justitie Christiane Taubira gaan, maar zij bleef thuis omdat president Kagame Frankrijk in een interview had beschuldigd van medeplichtigheid aan de slachting. Ambassadeur Michel Flesch zou haar plaats innemen, maar de Rwandese regering stak daar een stokje voor.