Binnenland

Spreken is goud, schrijven is zilver

Hoe zwaar het Groot Dictee der Nederlandse Taal ook zal bevallen, Jörgen Raymann wil wel even weten hoe ingeburgerd hij is als Surinamer. Maar het tv–dictee als inburgeringcursus? Nee, dat gaat te ver. ’Echte allochtonen’ zijn dan ook niet te vinden in het schootsveld van de camera’s. Wel is aan het eind van de strijd voor het eerst sinds jaren een Nederlander met Surinaams bloed te bejubelen als winnaar van het veertiende Groot Dictee der Nederlandse taal.

ANP
16 December 2003 07:19Gewijzigd op 14 November 2020 00:48
LPF-politicus Mat Herben wordt zaterdag na afloop van de opname van het Groot Dictee der Nederlandse Taal gefeliciteerd door een jurylid. Herben was de beste Nederlander in de categorie prominenten. Twee Belgische prominenten waren overigens beter dan Her
LPF-politicus Mat Herben wordt zaterdag na afloop van de opname van het Groot Dictee der Nederlandse Taal gefeliciteerd door een jurylid. Herben was de beste Nederlander in de categorie prominenten. Twee Belgische prominenten waren overigens beter dan Her

Allochtonen voelen de Belgen zich niet in het Nederlandse taalgebied, toch overheersten zij de laatste jaren als buitenlanders in het tv–programma. „Het spreken van de taal is veel belangrijker", zei Goedele Devroy als VRT–journalist, een van de Belgische prominenten in het tv–spelletje. Presentator Philip Freriks trekt het taalspel inmiddels in de ironische sfeer al zou het de taalversie zijn van stratego waarmee de veldslag uit 1831 tussen Nederland en België wordt nagespeeld.

Halve of hele allochtonen, Belgen en Surinamers hebben zo hun invloed op de Nederlandse taal. Waar Belgen veel beheerster zijn in het taalgebruik, zijn Nederlanders daar veel ruwer in. „Die taalverruwing is typisch iets van Nederland. Daar schelden ze veel meer. Dat kennen wij helemaal niet", aldus Devroy. De typische Surinaamse taal wordt daarentegen veel meer gebezigd onder jongeren op straat in Nederland, zoals doekoe staat voor geld, smatje voor meisje en oso voor ik ga naar huis. Niet van dit alles in het veertiende dictee. Jammer voor Raymann en zijn ’bloedbroeder’ Kenneth Herdigein.

Het waren weer de gedragen zinnen als „In dierentuinen legden de gelouterde langoest, de onthechte kaketoe alsook de doorgaans flegmatieke kapucijneraap alledrie bijkans het loodje; op de Veluwe daarentegen gedijde de exotische koninginnenpage en in lommerrijke stadstuinen zocht de heidevlinder nijver naar nectar". Prachtige volzinnen, maar voor allochtonen een niet te nemen vesting. Dat beseft zich ook deelnemer Rob Oudkerk, onderwijswethouder in Amsterdam: „Taalbeheersing is een leuk spelletje, maar een allochtoon burgert ook in als hij de taal alleen al goed kan spreken. Ik vind het niet zo’n bezwaar als iemand dan kroket met een c schrijft."

Volgens Raymann zijn er wellicht veel meer autochtonen die het Nederlands niet machtig zijn. „Jet van de Kruiskade zou het dictee ook slecht maken." Een taartplateau op z’n Rotterdams is immers een taatplatoot en iedereen die het begrijpt in de Maasstad. „Allochtonen zouden schriftelijk wel eens veel beter kunnen zijn dan autochtonen, omdat ze de specifieke theorie meer machtig zijn", vermoedt Tweede–Kamerlid Mat Herben (LPF) die met 27 punten de beste Nederlandse prominent was. Herben huivert soms bij het verhullende taalgebruik van de ambtenaren. „Aan het eind van het jaar geld opmaken, wordt door de Haagse ambtenaren onderuitputting genoemd. Dat begrijpt toch niemand." Raymann: „Wij in Suriname verstaan daar ook iets heel anders onder."

Jurylid Piet van Sterkenburg, hoogleraar Lexicologie aan de Universiteit Leiden vindt dat niemand zich hoeft te schamen als hij of zij zestig fout heeft: „Dat betekent nog niet dat je niet kunt spellen. Weet wel dat de meest krankzinnige woorden bij elkaar zijn gezocht om dit dictee te maken." Het gemiddelde aantal fouten ligt dit jaar op 39, een dieptepunt. De 33–jarige winnaar Oscar Fernald uit Rotterdam deerde het niet. Met zeven fout is hij de Nederlander die na lange tijd de Belgen weer eens van de troon heeft gestoten.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer