De vraag of de bijstand in Nederland mag, houdt strafjuristen al jarenlang bezig. De advocaten hoopten dat het hoogste rechtscollege het licht op groen zou zetten. Daarmee zou de Nederlandse praktijk aansluiten bij Europese jurisprudentie en de huidige EU-richtlijn.

Vorig jaar adviseerde advocaat-generaal Taru Spronken de raad positief. Tot nu heeft de raad bepaald dat een verdachte recht heeft op contact met een advocaat voorafgaand aan een verhoor.

„Een gemiste kans”, noemde advocaat Geert-Jan Knoops de uitspraak van de Hoge Raad dinsdag. De raad had volgens hem beslist iets kunnen zeggen over hoe wenselijk het is de Europese regels in Nederland toe te passen. Bart Nooitgedagt, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, vindt het „schokkend” dat de raad niets zegt over het recht van de verdachte op bijstand tijdens een verhoor.

De Hoge Raad concludeert dat „het op de weg van de wetgever ligt de invoering van de vereiste wettelijke regeling van de verhoorbijstand met voortvarendheid ter hand te nemen”. Als die regeling uitblijft, kondigt het hoogste rechtscollege aan dat het in toekomstige gevallen tot een andere afweging kan overgaan. „Maar we liggen op koers”, reageert de zegsman van het ministerie.

Op grond van een andere uitspraak van het Europese Hof (het zogenoemde Salduz-arrest) bepaalden de hoogste Franse en Engelse rechterlijke instanties al dat een advocaat moet worden toegelaten bij een politieverhoor. Nederland is samen met Ierland de enige EU-lidstaat waarin dit nog niet zo is geregeld.

De concrete zaak waarin de Hoge Raad uitspraak deed, is die van een Amerikaanse piloot. Die werd verdacht van het bezit van een vals paspoort. De man had tevergeefs gevraagd om een advocaat tijdens zijn politieverhoor.