In deze spellen gaat het niet over geloof zoals de kerk dat uitdraagt, zegt Bosman. Religie als instituut is niet te vinden in de games. „Ik zoek naar religie, overal waar je kunt kijken. We hebben allemaal een rugzakje met cultuur bij ons. Daar hoort het christendom ook bij. Spelmakers blijken daar soms ontzettend veel van te weten.”

Dr. Frank Bosman, theoloog aan de Tilburg School of Catholic Theology, spreekt in Utrecht in een college met bijna dertig aanwezigen over theologie en religie in videogames. Bosman is naar eigen zeggen de enige theoloog in Nederland die deze computerspellen speelt en er tevens onderzoek naar doet. Wereldwijd ontdekte hij slechts een handjevol theologen en sociologen die zich met dit thema bezighouden.

„Is zo’n unieke visie op games dan wel verantwoord?” vraagt iemand uit de zaal. „Gamemakers geven niet snel achtergronden uit hun spel prijs”, antwoordt Bosman. „Maar ik ben van mening dat iedereen gerechtigd is om betekenis toe te voegen aan een spel zodra dat is uitgegeven. Ik geef toe dat op digitale discussiefora over deze religieuze betekenis niet wordt gediscussieerd. Maar dat komt omdat veel gamers christelijk analfabeet zijn.”

Moraliteit bevragen

Tijdens het college laat Bosman een aantal spellen zien zoals Bioshock, Mass Effect en Metro Last Light. Spelers zien dan soms christelijke voorwerpen als een Bijbel, een oosters-orthodox icoon of ze komen Bijbelse namen tegen. Het spelverloop heeft soms ook een religieus karakter, aldus Bosman. „Tussen het schieten door krijg je de keuze levens te redden of dat juist niet te doen. Als je zo in de game wordt gevraagd je eigen moraliteit te bevragen, ben je toch wel ver op het terrein van de theologie.”

„Hebben gamers deze religieuze onderdelen in het spel wel door als ze aan het spelen zijn?” vraagt een deelnemer. Bosman: „Ik denk dat ik de enige ben die het ziet, althans de enige die daarover op internet publiceert. De gemiddelde gamer let hier niet op.”

In de spellen draait het om schieten en moorden. „Hoe verhoudt zich dat met de christelijke boodschap?” vraagt een ander. Bosman stelt dat het christendom ook geweld kent. „Het Oude Testament staat daar bol van. En het symbool van het christendom is een martelwerktuig, een kruis. We moeten dus niet doen alsof het christendom iets liefs is.”

Zijn deze spellen misschien van de duivel, die christelijke thema’s gebruikt om mensen te verleiden, oppert een derde. Bosman: „Dat denk ik niet. Deze games proberen mensen niet van het Evangelie te overtuigen of hen daarvan af te brengen. Spelontwerpers maken alleen gebruik van christelijke elementen.”

Religames

Bosman schaart zijn onderzochte spellen niet onder religames. „Een goed spel schampt tegen het Evangelie aan, zonder dat er dik bovenop te leggen.”

Met religames heeft Bosman niet veel. In dat soort spellen wordt de christelijke boodschap overgebracht in de format van een spel. „Die games zitten vaak slecht in elkaar. Bovendien maakt de geweldloosheid het spel saai. Ik ken enkele goede spellen zonder geweld. Maar veel ervan hebben toch agressie nodig. Dat hangt voor mij samen met de in het Westen breed aangehangen gedachte dat kwaad alleen overwonnen kan worden door geweld.”

Zie ook:

Religame verbetert mens niet