Ofschoon Phelps in zijn testament toezegde dat hij de reiskosten van ordeverstoorders bij zijn uitvaart zou vergoeden mits ze niet eerste klas reisden, is het aannemelijk dat de kosten nihil zullen zijn. Algemeen wordt aangenomen dat hij inmiddels in alle stilte ter aarde is besteld. Zijn gemeente is het niet gewoon begrafenisplechtigheden te houden.

Dat is misschien maar goed ook. Phelps ging er prat op dat hij met zijn gemeenteleden meer dan 52.000 begrafenissen had verstoord. „Om de inwoners van ons land wakker te schudden dat God vertoornd is over Amerika. De soldaten die in den vreemde omkomen, vallen niet zomaar. Dat is omdat God afrekent met de vele zonden van ons volk.” Het ligt voor de hand dat er mensen zijn die wraak willen nemen nu Fred Phelps zelf is gestorven. Vorige week donderdag overleed hij, 84 jaar oud.

Omstreden was Phelps zeker. Niet geremd door enig schaamtegevoel verkondigde hij zijn mening. Zo stelde hij dat de aanslagen van 9/11 bedoeld waren om ongelovigen te straffen. Het moment dat de vliegtuigen in de Twin Towers vlogen, noemde hij „een glorieus gezicht” omdat God wraak nam. Hij riep zijn gemeenteleden ertoe op God te danken voor de aanslagen. De oorlogen in Irak en Afghanistan verafschuwde hij. Elke gesneuvelde Amerikaanse soldaat was een bewijs dat God de kwaadaardigheid van de VS wilde wreken. Hij dankte daarom voor hun dood.

In zijn preken richtte hij zijn kritiek overigens niet alleen op Amerika. Ook het moreel verval in andere landen had zijn aandacht. In 2009 dreigde hij met zijn aanhang naar Nederland te komen om de herdenking van een vliegtuigongeval op Schiphol te verstoren. Dat drama was voor hem het bewijs God de goddeloosheid in ons land niet ongestraft liet. Phelps en zijn aanhangers kwamen overigens niet. Die tactiek paste hij vaak toen. Alleen al de aankondiging om ergens te komen demonstreren was voor autoriteiten voldoende om op scherp te staan.

Phelps’ methoden trokken in Amerika veel aandacht en leidden –soms– tot processen. Maar in 2011 besloot het Amerikaanse hooggerechtshof dat ze vielen onder de vrijheid van menings­uiting. Op de website van het Witte Huis werden daarna meerdere petities gestart om de rechten van de kerk in te perken.

Ook in zijn eigen kerk kreeg Phelps de laatste jaren met kritiek te maken. De gemeente bestond vooral uit familieleden en vrienden. Maar verschillende gemeenteleden zegden hun lidmaatschap op omdat ze de standpunten en uitspraken van Phelps te extreem vonden. Een van hen is zijn zoon Nathan, die bekendstaat als een uitgesproken atheïst. Geregeld heeft Nathan Phelps zijn vader zwaar bekritiseerd.

Verschillende Amerikaanse opinieleiders, zowel kerkelijke als seculiere, roepen op tot kalmte. „Dans niet op zijn graf. Begrafenissen verstoren is een verwerpelijke manier om aandacht te trekken. Kap daar helemaal mee,” schreef columniste Alexandra Petri van The Washington Post vrijdag. Albert Mohler, vertegenwoordiger van de Zuidelijke Baptisten, zei: „Neem in woorden afstand. Phelps sprak alleen afkeurend over de zonden en zweeg over de genade. Dat laatste is onze missie. Als je daarmee bezig bent, neem je geen wraak.”